شناسایی عوامل موثر بر مزیت نسبی ایران در صادرات میگو

قع در طول سال‌های 38-58 تعداد بازارهای صادراتی میگو حداکثر 8 کشور بوده است . در طول دهه 1360 بخصوص از سال‌های 1367 میزان صادرات میگو به یکباره از لحاظ وزنی افزایش یافته است . بطوریکه صادرات میگو از 75 تن در سال 1359به1066 تن در سال 1369 افزایش یافته است. [3]

 

در سال 1372 به بعد تعداد بازارهای صادراتی به دلیل حجم بالای تولید و صادرات و فعالیت شرکت‌های صادراتی حدود بیش از 2 برابر افزایش یافته است . بر اساس اطلاعات ارائه شده، در سال 77 -79 تعداد بازارهای هدف 12 کشور بوده است. در سال 80 تعداد بازارهای هدف به 10 کشور کاهش یافت . در حالیکه در سال‌های 81  و  82تعداد کشورهای واردکننده میگوی ایران به ترتیب به 18 و 17 کشور رسید. [3]

 

     در سال 80 تعداد بازارهای هدف به 10 کشور کاهش یافت . در حالیکه در سال‌های 81 و 82 تعداد کشورهای واردکننده میگوی ایران به ترتیب به 18 و 17 کشور رسید . [3]

 

در دهه 80 وضعیت صادراتی میگوی ایران به علل بسیاری از یک روند رو به رشد ثابت برخوردار نبوده و با مشکلات بسیاری مواجه گردیده که به آن خواهیم پرداخت.[2]

 

سوالی که در اینجا مطرح می‌گردد این است که چرا این صنعت باید با چنین نوساناتی در صادرات خود رو‌به‌رو گردد در حالیکه اگر طی این سال ها تحقیقی انجام می‌گرفت، حداقل با شناسایی مزیت‌های نسبی این محصول ارزشمند و عوامل اثر‌گذار بر آن می‌توانست رشد پایدار خود را ادامه دهد.

 

در این راستا قصد داریم مزیت نسبی صادراتی کشورهای تولید کننده و صادر کننده میگو را از طریق شاخص مزیت نسبی آشکار بالاسا با یکدیگر مقایسه کنیم. پس از محاسبه این شاخص به بررسی عوامل موثر بر مزیت صادراتی در صادرات این کالای ارزشمند خواهیم پرداخت.

 

علاوه بر این ما در این تحقیق سعی خواهیم کرد با بررسی مزیت نسبی ایران در صادرات میگو و عوامل موثر بر‌آن ، به شناسایی موانع و مشکلات پرداخته و با ارائه راهکارهای مربوطه به دست اندرکاران  و سیاست گذاران صادراتی کشور در اعتلای این صنعت یاری  رسانیم. در این راستا بکارگیری یک مدل جامع می‌تواند صحت و جامع بودن بررسی انجام شده را تضمین کند.

 

1-3 اهمیت و ضرورت حل مساله

 

آمار مربوط به سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این صنعت با تحولات و مشکلات عدیده ای  به‌ویژه  از سال 1387 و با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها و پیامدهای مثبت و منفی مربوط به آن نظیر افزایش قیمت و کاهش تولید رو‌به‌رو بوده است بنابراین ضرورت انجام تحقیق در این صنعت بیش از پیش روشن می‌شود. متأسفانه علی‌رغم نقشی که این صنعت در اشتغال، صادرات، افزایش درآمدهای ارزی و … دارد؛ تاکنون بطور علمی به بررسی نقاط قوت و ضعف این صنعت پرداخته نشده است، در حالیکه انجام تحقیقات جامع و اطلاع رسانی صحیح از سوی دولت می‌تواند سرمایه‌های کشور را در جهت تقویت بخش‌های مرتبط با این صنعت  مثل صنایع تولید غذای میگو، صنایع فرآوری میگو و صنایع بسته‌بندی میگو هدایت کند و موجبات ایجاد اشتغال، افزایش درآمد ارزی و پیشرفت صنایع مرتبط با آن را در حد استانداردهای بین المللی فراهم کند.

 

جهت توسعه صادرات غیرنفتی، با شناسایی اولویت‌های سرمایه‌گذاری؛ توان کشور و سرمایه‌گذاران و کارآفرینان داخلی باید بر بخش‌هایی متمرکز شود که به تقویت و ایجاد مزیت‌های رقابتی آنها کمک می‌کند.

 

امید است این تحقیق به عنوان راهنمایی برای اقدامات آتی دولت و سرمایه گذاران در بخش‌های صادراتی مورد استفاده قرار گیرد و پیشنهاداتی را برای صادرکنندگان جهت تقویت بخش های ضعیف تر، و در نهایت توسعه صادرات این محصولات ارائه نماید.

 

1-4 گزاره های مسئله

 

 از موضوع تحقیق خاص‌تر است و دامنه‌ی مسئله‌ی تحقیق را محدود می‌نماید. گزاره های مسئله محقق را در تدوین طرح و گزارش تحقیق هدایت می‌کند. برای عملی بودن یک تحقیق، موضوع به مسئله‌ی خاصی محدود می‌شود. اگر مسئله کلی و یا دارای متغیرها و مفاهیم متعدد باشد، تفسیر نتایج  آن مشکل خواهد بود. لذا مسئله باید چنان بیان شود که محدود باشد.

 

1-4-1 اهداف تحقیق

 

هدف از انجام این تحقیق بررسی مزیت نسبی ایران در صادرات میگو نسبت به کشورهای صادر کننده دیگر است که قصد داریم در این تحقیق آن را مورد بررسی قرار دهیم.

 

در واقع اهداف اصلی این تحقیق شامل موارد زیر است:

 

 

• • بررسی مزیت نسبی ایران در صادرات میگو

 

• • شناسایی عوامل موثر در صادرات صنعت میگو

 

• شناسایی مشکلات و ارائه راهکارهایی جهت افزایش مزیت نسبی در صنعت میگو

 

1-4-2 سؤالات تحقیق

 

 

• چه عواملی بر مزیت نسبی صادرات میگوی ایران تاثیر دارد؟

 

1-4-3 فرضیه‏ های تحقیق

 

• • میزان تولید داخلی بر مزیت نسبی ایران در صادرات میگو تاثیر دارد.

 

• • میزان تولید رقبا بر مزیت نسبی ایران در صادرات میگو تاثیر دارد.

 

• • میانگین قیمت میگوی یخ زده فرآوری نشده در صادرات میگو تاثیر دارد.

 

• • میانگین قیمت کلیه محصولات بدست آمده از میگو در صادرات میگو تاثیر دارد.

 

• نرخ ارز بر مزیت نسبی ایران در صادرات میگو تاثیر دارد.

 

1-5 تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

 

 شیلات: به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که در بخش‌های صید و صیادی، تکثیر، پرورش و فرآوری آبزیان انجام می‌شود.[2]

 

آبزیان: عبارتند از کلیه موجودات زنده اعم از جانوری و گیاهی آب‌های شیرین ، شور ولب شور دریا و یا موجوداتی که مراحلی از چرخه زندگی )رشد و نمو تخم، لارو، نوزادی و…( ویامدت زیادی از عمر خود را در آب طی می‌کنند.[2]

 

پرورش‌آبزیان: به مجموعه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که شامل کشت، نگهداری و برداشت انواع آبزیان است. این فعالیت می‌تواند شامل آماده‌سازی، ذخیره‌سازی آب و هوادهی، غذادهی، اقدامات بهداشتی و حتی اعمال روش‌های نگهداری و فرآوری مقدماتی در محدوده استخرها یا مزارع پرورش آبزیان می‌باشد.[2]

 

آبزیان پرورشی: به موجودات گیاهی و جانوری گفته می‌شود که در تمامی منابع آبی داخلی اعم ازطبیعی و مصنوعی، ساحلی و دریا پرورش داده می‌شوند.[2]

 

بچه میگوی تولید شده: به آخرین مرحله‌ی لارو تولید شده در مراکز تکثیر میگو گفته می‌شود که آماده‌ی ذخیره سازی در مزارع پرورش میگو یا رها سازی در دریا می‌باشد.[2]

 

بچه میگوی رهاسازی شده: به میگوی حاصل از تکثیر با وزن حداقل یک تا سه گرم گفته می‌شود که به منظورحفظ نسل و بازسازی ذخایر این آبزی در اکوسیستم‌های آبی طبیعی ) دریا،دریاچه و( …  رهاسازی می‌شود.[2]

 

مزارع پرورش آبزیان: به مجموعه‌ای از استخرها، کانال‌های آب، خروجی زهکشی و تاسیسات مرتبط نظیر انبار، نگهبانی، سرایداری و مدیریت گفته می‌شود که با هدف آبزی پروری به وجود آمده است.[2]

 

مساحت مفید مزارع پرورش آبزیان: سطح قابل آبگیری در مزارع پرورش آبزیان است که در آن فعالیت آبزی پروری انجام می‌شود.[2]

 

مزیت نسبی: عبارت است از توانایی و اقتدار یک کشور در تولید و صدور کالایی با هزینه ارزانتر و کیفیت بالاتر و یا عبارت است از توانایی کالا در بازار هدف با هزینه ارزانتر و کیفیت بالاتر در مقایسه با سایر کشورها.

 

1-6 متغیرهای مورد مطالعه

 

مزیت نسبی آشکار: این شاخص به بررسی ساختار صادرات ملی در مقابل ساختار صادرات جهانی برای کالای موردنظر میپردازد.

 

شاخص مزیت نسبی آشکار شده مقادیری بین صفر و بی‌نهایت را می‌تواند اختیار کند. مقادیر بزرگتر از یک بیانگر وجود مزیت نسبی در تولید کالای مورد نظر است و مقادیر بین صفر و یک نشانه عدم وجود مزیت نسبی است.[4]

 

تغییرات این شاخص طی زمان می‌تواند بیانگر تغییر جایگاه مزیت نسبی یک کالا تلقی شود که این تغییر ممکن است به دلایلی همچون کاهش هزینه نسبی تولید کالا، تغییر در نرخ مبادله ارز و یا تغییر در موانع تجاری داخلی و یا کشورهای متقاضی کالا باشد.[5]

 

: ارزش صادرات کالای مورد نظر i از کشور j

 

  : ارزش کل صادرات کشور مورد مطالعه  

 

: ارزش صادرات کالای مورد نظر i در سطح جهانی

 

: ارزش کل صادرات جهانی

 

متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

 

متغیر وابسته در این مقاله مزیت نسبی میگوی ایران در بازارهای جهانی است که قصد داریم به بررسی وضعیت آن بپردازیم.

 

برای محاسبه این متغیر از چهار متغیر: Exa  (صادرات کالای x در کشور a)، Eta (کل صادرات کالا در کشورa)، Exw (کل صادرات کالای x در جهان) و Etw (کل صادرات کالا در جهان) استفاده خواهد شد.

 

همچنین قصد داریم جهت شناسایی عوامل موثر بر این شاخص و همچنین نوع رابطه آن‌ها از الگوی رگرسیونی زیر استفاده نماییم:

 

RCA = C+a1PIRICAP+a2 PIRIAQC+ a3PTCAP+a4PTAQC+ a5DTR + a6VAvgFr+ a7VAvgT+U

 

RCA: شاخص مزیت نسبی صادراتی

 

PIRICAP: میزان صید میگوی دریایی در ایران (هزار تن)

 

PIRIAQC: میزان تولید میگوی پرورشی در ایران (هزار تن)

 

PTCAP : میزان صید میگوی دریایی در جهان (هزار تن)

 

PTAQC: میزان تولید میگوی پرورشی در جهان (هزار تن)

 

DTR: ارزش تبدیل دلار به ریال در بازار ایران (ریال)

 

VAvgnpF: میانگین قیمت میگوی یخ زده فرآوری نشده (دلار)

 

VAvgT: میانگین قیمت کلیه محصولات بدست آمده از میگو (دلار)

 

C: جمله ثابت رگرسیون

 

U: جمله اختلال

 

منابع فصل اول

 

 

1. 1. ابراهیمی نژاد, میگل, شیلات و آبزیان کشور؛ چالش ها و پتانسیل ها. مرکز تحقیقات استراتژیک, 1391.

 

1. 1. بودجه, دفتر برنامه ریزی و, سالنامه آماری سازمان شیلات ایران1390, تهران: سازمان شیلات ایران.

 

1. 1. طوسی, ماندانا, وضعیت تولید ، بازار داخلی و صادرات آبزیان پرورشی. 1383.

 

1. 1. Laursen, Keld, Revealed Comparative Advantage and the Alternatives as Measures of International Specialisation. Department of Industrial Economics and Strategy, 1998.

 

1. اسماعیل, سلامی حبیب اله ،پیش بهار, تغییرات الگوی مزیت نسبی محصولات کشاورزی در ایران: تحلیلی کاربردی با استفاده از شاخص های مزیت نسبی ابراز شده. قتصاد کشاورزی و توسعه 1380.

 

Revealed Comparative Advantage (RCA)

شناسایی موانع اجرای استراتژی های مدیریت منابع انسانی (HR) در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

اتژیهای منابع انسانی به دانشگاه علوم پزشکی این امکان را می‌دهد که به شیوه‌ای خلاق و نوآور عمل کند و برای شکل دادن به آینده خود به صورت انفعالی عمل نکند. این شیوه مدیریت باعث می‌شود که دانشگاه دارای ابتکار عمل باشد و فعالیت‌هایش به گونه‌ای درآید که اعمال نفوذ نماید (نه اینکه تنها در برابر کنش‌ها، واکنش نشان دهد) و بدین گونه سرنوشت خود را رقم بزند و آینده را تحت کنترل درآورد. منفعت اصلی استراتژیهای منابع انسانی این بوده است که به سازمان کمک می‌کند از طریق استفاده نمودن از روش منظم تر، معقول‌تر و منطقی‌تر راه‌ها یا گزینه‌های استراتژیک را انتخاب نماید و بدین گونه استراتژی‌های بهتری را تدوین نماید.

 

بی توجهی  کارکنان علوم پزشکی  به فعالیتهای برنامه ریزی و عدم همسویی آنها  با استراتژیهای منابع انسانی و از طرفی سازمان علوم پزشکی طرح و برنامه اتی برای اجرای استراتژی های منابع انسانی ندارد و از کارکنان در فرآیند برنامه ریزی استراتژیک بسیار کم استفاده می کند .همین مسائل و مشکلات  بر ضرورت و اهمیت پرداختن به شناسایی موانع اجرای استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان تاکید می نمایند.

 

1-3-ضرورت تحقیق

 

دانشگاه ها از شالوده های اصلی اجتماع کنونی بوده و مدیریت مهمترین عامل در حیات، رشد و بالندگی دانشگاه هاست. مدیر روند حرکت از وضع موجود به سوی وضعیت مطلوب را هدایت می کند و در هر لحظه برای ایجاد آینده ای بهتر در تکاپوست. امروزه برای پژوهشگران و مدیران، مباحث استراتژی و مدیریت استراتژیک از اهمیت فراوانی برخوردار است. برخورداری از بینش استراتژیک در رویا رویی با مقوله مدیریت و فراگیری آن که چگونه می توان ابزار تجزیه و تحلیل استراتژیک را در تنظیم و اجرای استراتژی به کار گرفت،‌مدیران را با چشم اندازهای جدیدی برای رهبری سازمانهای خود مواجه می سازد. مسائل مربوط به حرکات استراتژیک جدید و پیاده کردن صحیح آنها در داخل سازمانها، اولویتهای مهمی را در دستور کار مدیران قرار می دهد. گرچه تدوین استراتژی کاری مشکل تلقی می‌شود، اما اجرا یا پیاده‌سازی آن در سراسر سازمان، دشوارتر است. بدون اجرای اثربخش، هیچ استراتژی کسب و کاری قادر به کسب موفقیت نیست. مسئله اساسی این است که مدیران در خصوص تدوین استراتژی بیشتر می‌دانند تا در مورد اجرای آن.  دوره‌های اصلی معمولاً عبارتند از استراتژی رقابتی، استراتژی بازاریابی،‌ استراتژی مالی و نظیر آنها.   البته یک استدلال می‌تواند این باشد که اجرا را نمی‌توان آموزش داد زیرا پیاده‌سازی در عمل و تجربه بد‌ست می‌آید. با این وجود، مدیران می‌توانند مراحل کلیدی، اقدامات و متغیرهایی را یاد بگیرند که به اجرای موفقیت‌آمیز رهنمون ‌شوند.آنها می‌توانند از یک مدل پیاده‌سازی استفاده کنند، که فرایند، گام‌ها و تصمیمات مرتبط را مطرح کرده و رویکردی منطقی به عملیاتی کردن استراتژی ارائه می‌کند(سعادت ،1375 : 84).

 

باتوجه به اهمیت  منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی ،منابع انسانی  منبع استراتژیک برای دانشگاه علوم پزشکی محسوب می شود که جزء مهم و لاینفک مباحث  استراتژیهای منابع انسانی  است .اکثر استراتژیهای سازمانی و منابع انسانی ماهیت راهبردی دارند. از عمده ترین عواملی که موجب نگرش جدید در  استراتژی های منابع انسانی شده است روند تغییرات و دگرگونیهای تکنولوژیک، اجتماعی و اقتصادی در محیط داخلی و خارجی دانشگاه علوم پزشکی است که همواره با آن مواجه است.. اگر دانشگاه علوم پزشکی می خواهد همسو با این تغییرات باشد بایستی نگرش جامع و راهبردی داشته و الزامات گوناگونی را مدنظر قرار دهد.(زارعی ،1371 : 40).

 

محقق با توجه به  اهمیت اجرای استراتژی های منابع انسانی در سازمانها  ، موانع اجرای استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان را مورد بررسی قرار داده است.

 

1-4-اهداف تحقیق

 

هدف کلی

 

شناسایی موانع پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

اهداف جزیی

 

– شناسایی موانع مدیریتی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

– شناسایی موانع انسانی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

– شناسایی موانع فرهنگی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

– شناسایی موانع ادراکی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

– شناسایی موانع ساختاری بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

– شناسایی موانع عملیاتی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان

 

این مدل شامل ۱ متغیر اصلی و 7 متغیر فرعی می باشد که این متغیر ها عبارتند از :

 

متغیر اصلی:

 

 

• موانع اجرای استراتژی های منابع انسانی

 

متغیرهای فرعی :

 

 

• • موانع ادراکی

 

• • موانع ساختاری

 

• • موانع استراتژیک   

 

• • موانع عملیاتی

 

• • موانع مدیریتی

 

• • موانع نیروی انسانی

 

• موانع فرهنگی

 

 

 

 1-6-سوالات تحقیق

 

سوال کلی

 

موانع پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان کدامند؟

 

سوالات جزیی

 

1-آیا  موانع مدیریتی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان موثرند؟

 

2- آیا موانع انسانی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان موثرند؟

 

3- آیا موانع فرهنگی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان موثرند؟

 

4- آیا موانع ادراکی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان موثرند؟

 

5- آیا موانع ساختاری بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان موثرند؟

 

 

• آیا موانع عملیاتی بر پیاده سازی استراتژی های منابع انسانی در دانشگاه علوم پزشکی استان لرستان موثرند؟

 

1-7-تعاریف عملیاتی و مفهومی تحقیق

 

 

 

1-7-1- تعریف مفهومی استراتژی های منابع انسانی

 

استراتژی منابع انسانی ، آن دسته ازبرنامه ها ، سیاستها و فعالیتهای مبتکرانه در زمینه منابع انسانی است که برای ایجاد رابطه تنگاتنگ بین منابع انسانی با اهداف کلی استراتژیک سازمان طراحی شده است .منابع انسانی در سازمان همانند سایر منابع به شمار می روند و دارای مدیریت خاص خود هستند(ابطحی و اعرابی ،1389: 76).

 

1-7-2-تعریف عملیاتی استراتژی های منابع انسانی

 

منظور از استراتژی های منابع انسانی درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به پرسشنامه استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000به نقل از کریمیان 1393)  کسب می‌کنند.

 

 

 

1-7-3- تعریف مفهومی موانع مدیریتی 

 

این موانع در سطح تصمیمات کلان سازمانی نمایان می گردد . رهبری ضعیف و عدم ( کمبود) حمایت مدیریت عالی یا فقدان مهارت های مدیریتی مدیران ارشد و ضعف بینش مدیریت ارشد در هدایت مجموعه از این عوامل می باشند(عبدالهی ،1388 : 63).

 

1-7-4- تعریف عملیاتی موانع مدیریتی 

 

منظور از موانع مدیریتی درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به سوالات 1-2-3-4-5 پرسشنامه استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000)  کسب می‌کنند.

 

 

 

1-7-5- تعریف مفهومی موانع نیروی انسانی

 

فقدان بکارگیری کارکنان و مدبران در فرآیند برنامه ریزی استرتژیک می باشد. (قلیچ ،1386: 23).

 

1-7-6- تعریف عملیاتی موانع نیروی انسانی

 

منظور از موانع نیروی انسانی درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به سوالات 6-7-8-9-10-11 پرسشنامه استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000)  کسب می‌کنند.

 

 

 

1-7-7- تعریف مفهومی موانع فرهنگی

 

فقدان درک صحیح از الگوهای رفتار اجتماعی، هنرها، اعتقادات، رسوم و سایر محصولات انسان و ویژگیهای فکری یک جامعه یا ملت می باشد (ابطحی و اعرابی ،1389: 76).

 

 

 

1-7-8-  تعریف عملیاتی موانع فرهنگی

 

 

 

منظور از موانع فرهنگی درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به سوالات 12-13-14-15-16 پرسشنامه استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000)  کسب می‌کنند.

 

 

 

1-7-9- تعریف مفهومی موانع ادراکی

 

موانع ادراکی، نگرشی و مهارتی (موانع فردی)  می باشد  یا به عبارتی درک ضعیف / عدم آشنایی با مفاهیم استراتژی منابع انسانی در میان مدیران یا فقدان درک کافی از مشتریان در میان مدیران و کارکنان  (فرهادی ،1388 : 45).

 

1-7-10-تعریف عملیاتی موانع ادراکی

 

منظور از موانع ادراکی درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به سوالات 17-18-19-20-21-22-23 پرسشنامه استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000)  کسب می‌کنند.

 

 

 

1-7-11-تعریف مفهومی موانع ساختاری

 

گستردگی وظایف و گسترده بودن افراد و نیروهای سازمان و نا کارآمدی هماهنگی بین آنان از جمله موانع ساختاری  هستند که بر اجرای استراتژی ها  اثر منفی دارند(عبدالهی ،1388 : 63).

 

1-7-12-تعریف عملیاتی موانع ساختاری

 

منظور از موانع ساختاری درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به سوالات 24-25-26—27-28-29 پرسشنامه استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000) کسب می‌کنند.

 

 

 

1-7-13- تعریف مفهومی موانع عملیاتی

 

نداشتن طرح برای انجام فعالیتهای برنامه ریزی و  ابهام در مورد رویه های اجرا می باشد(قلیچ ،1386: 23).

 

1-7-14-تعریف عملیاتی موانع عملیاتی

 

منظور از موانع عملیاتی درتحقیق حاضر نمراتی است که آزمودنی ها در پاسخ به سوالات 30-31-32-33-34-35-36-37پرسشنامه  استراتژی های منابع انسانی آل سیمکین (2000) کسب می‌کنند.

شناسایی و ارائه عوامل تاثیر گذار در بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط در ایران

ت الکترونیکی فناوریی است که به شرکت های کوچک و متوسط اجازه رقابت با همتایان بزرگترشان را می دهد . در واقع تحقیقات نشان داده است که مزایای مهم و قابل توجهی بوسیله شرکت های کوچک و متوسط در استفاده از تجارت الکترونیکی در سازمان هایشان بدست می آید . از جمله این مزایا می توان به کاهش هزینه ها ، افزایش فروش و توانایی دستیابی به بازارهای جهانی اشاره کرد .(نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا ،1390)

 

مطالعات و بررسیهای انجام شده نشان می دهد که هر کشور ، از مدلها و عوامل مختلفی برای پذیرش تجارت الکترونیک در SME های خود استفاده می کند . هر مدل دارای شاخص های خاص خود بوده و از ابزار آماری مختلفی برای سنجش نتایج اولیه و ارائه نتایج نهایی استفاده می کند .

 

با توجه به محیط تحقیق ها و هدف های محققان تجارت الکترونیک به شیوه های مختلفی تعریف شده است . با این وجود می توان به طور عام تجارت الکترونیک را بدین صورت مطرح کرد : فرآیند خرید و فروش محصول ها یا خدمت ها با استفاده از انتقال الکترونیکی داده ها از طریق اینترنت و وب (سهرابی ، خانلری ،1389)

 

مزایای تجارت الکترونیک نه تنها شرکت های بزرگ را بهره مند میکند ، بلکه شرکت های کوچک و متوسط نیز می توانند از ان استفاده ی اثر گذار و مفیدی داشته باشند . در واقع ، فرصت های تجارت الکترونیک و بازاریابی جهانی ، اهمیت اینترنت را برای کوچک و متوسط SMES  افزایش داده است . با این حال مدت زمان زیادی نیست که بنگاه های کوچک اقدام به استفاده از فناوری اطلاعات کرده اند . (سهرابی ، خانلری ،1389)

 

در حالی که تجارت الکترونیک در بین شرکت های بزرگ به سرعت منتشر شده ، بنگاه های کوچک با رشد قانع کننده ای در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات مواجه نبوده اند . این در حالی است که تجارت الکترونیک به شرکت های کوچک کمک می نماید تا فاصله ی خود با شرکت های بزرگ را کم نموده ، کالاها یا خدمت های خود را مستقل از زمان و مکان ارایه دهند و به آسانی با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند ( چانگ 2000) (سهرابی ، خانلری ،1389)

 

تجارت الکترونیک هم برای فروشنده و هم برای مصرف کننده مزایای متعددی ارایه می دهد ، به طور مثال ناپیر و همکارانش (2001) عنوان نموده اند که فروشندگان می توانند با استفاده از تجارت الکترونیک به بخش های بسیار کوچک بازار که پراکندگی زیادی دارند دسترسی یابند ، خریدارن هم از طریق دسترسی به بازارهای جهانی و مهیا بودن کالاها از فروشندگان مختلف و با هزینه ی کم تر بهره مند می شوند . بهبود در کیفیت کالا و ایجاد روش های نوین فروش محصول های موجود از دیگر مزایای تجارت الکترونیک محسوب می شود . (سهرابی ، خانلری ،1389)

 

با این وجود به رغم بسیاری از مزایای تجارت الکترونیک ، به کارگیری آن توسط بنگاه های کوچک و متوسط بسیار محدود بوده است . از طرفی ، به رغم مطالعه های متعدد در مورد استفاده از اینترنت توسط بنگاه های کوچک و متوسط ، تحقیق های اندکی در مورد به کارگیری تجارت الکترونیک در این بنگاه ها انجام شده است . (سهرابی ، خانلری ،1389)

 

این تحقیق با هدف شناسایی و ارائه عوامل تاثیر گذار در بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط ایرانی انجام شده است تا موانع پیاده سازی آن برای این بنگاه ها مشخص شود .

 

 

• ضرورت و اهمیت تحقیق

 

کشور ما داری جمعیت جوان بالایی است که این نیروهای جوان اغلب تحصیل کرده و از فارغ التحصیلان دانشگاهی می باشند و از معضل بیکاری رنج می برند ، شرکتهای کوچک و متوسط میتوانند نیروی کار بالایی را جذب کرده وقسمت بزرگی از بخش خصوصی را تشکیل دهند از این رو یکی از راههای بهبود وضعیت اقتصادی درکشور ، توجه بیشتر به گسترش وتوسعه صنایع کوچک ومتوسط می باشد .

 

اخیراً تحقیقاتی بر روی کسب و کار‌های کوچک و جذب محققین و سیاستگذاران و بحث درخصوص اهمیت SME ها به طور فزاینده ای در آکادمی‌ها و بحث‌های عمومی افزایش پیدا کرده است و مطالعات بر روی فرآیندی که شرکت‌های جدید برای خلق منفعت طی می کنند با شتاب افزایش یافته است(Ulhøi,2005).  و شرکتها با اندازه کوچک و متوسط به عنوان کاتالیزور (سرعت دهنده) برای انتقال اقتصادی در سطح ملی، محلی و منطقه ای دیده شده اند.(Ritchie & Brindley, 2005) در واقع سازمان های کوچکتر به این دلیل که دارای انعطاف پذیری بیشتر و توانایی افزون تری برای سازگاری هستند و برای پذیرش و اجرای تغییر با مشکل کمتری درگیر هستند، امکان بیشتری برای نوآوری دارند. شرکت­های کوچک در جریان روزمره سنتی و کهنه محدود نشده­اند و آزادی بیشتر برای تصمیم­گیری و ریسک­پذیری دارند. شرکت های کوچک و متوسط به دلیل آزادی از بروکراسی اداری که دامنگیر شرکت های بزرگ اســت، چالاک تر بوده و جو فوق فعال، پاسخگو و ریسک پذیری را فراهم می آورد  .(Balabanis & Katsikea, 2003) با وجود این بسیاری از این شرکت ها در همان سال های اولیه از بین می روند و سهم قابل توجهی در اقتصاد ملی ندارند. این در حالی است که بیش از 90 درصد واحدهای تولیدی در ایران در گروه صنایع کوچک و متوسط قرار می گیرند. نرخ جهانی شکست SME ها سالانه 55 درصد  می باشد .(Holt, 2004) و بدون شک اینترنت نیز نقش عمده ای در افزایش بهره وری و کاهش هزینه هایSME  دارد .
در این پژوهش شناسایی و ارائه عوامل تاثیرگذار دربکارگیری تجارت الکترونیک به عنوان ایجاد وب سایت برای اشتراک گذاری اطلاعات ، حفظ روابط و انجام تعاملات با استفاده از شبکه های الکترونیکی تعریف شده است . این پژوهش عوامل تاثیر گذار در به کارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط را بررسی می کند .

 

1-3- اهداف تحقیق

 

اهدف اصلی :

 

 

1. شناسایی عوامل در بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط .

 

2.اولویت بندی عوامل در بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط .

 

 

3. 3. شناخت عوامل حیاتی در بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط .

 

3. ارائۀ راهکارهای مناسب برای بکارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط .

 

اهداف فرعی :

 

 

• • افزایش فعالیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در توسعه اقتصادی کشور .

 

• • کمک به موسسات کوچک و متوسط به منظور بهره گیری بهتر از تجارت الکترونیک .

 

• • هموار نمودن مسیر برای موسسات کوچک و متوسط به منظور بهره گیری از مزایای تجارت الکترونیک .

 

• کمک به افزایش فروش موسسات کوچک و متوسط از طریق بکارگیری تجارت الکترونیک .

 

 1-4- سئوالات تحقیق

 

پرسش هایی که در مورد این تحقیق می توانیم عنوان کنیم عبارتند از :

 

 

1. 1. عوامل اثر گذار بر بکارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک و متوسط کدام اند ؟

 

1. 1. اولویت بندی عوامل موثر در به کارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک چگونه است ؟

 

1. تدابیر و ابتکارات مهم و اساسی برای هموار نمودن مسیر به کارگیری تجارت الکترونیک در موسسات کوچک و متوسط چیست؟

 

1-5- نوع تحقیق

 

   نوع تحقیق ارائه شده را از منظر هدف ، روش و مکان در چهار چوب طبقه بندی زیر بررســی می کنیم .  این تحقیق از نظر دسته بندی تحقیقات بر اساس هدف ، یک تحقیق کاربردی است چرا که تلاشی است برای پاسخ به یک معضل و مشکل که در عالم واقع وجود دارد ، که هدف این پژوهش و پژوهش ها ی مشابه کشف تازه ای است که کاربرد مشخصی را درباره فرآیندی در واقعیت دنبال می کند .

 

 براساس روش تحقیق حاضر از منظر گردآوری داده ها توصیفی – پیمایشی است و شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط پدیده های مورد بررسی ، بدون تلاش در جهت تغییر و یا تاثیر در وضعیت موجود و مورد مطالعه می باشد . در روش پیمایشی پژوهشگر با حضور در محل تحقیق به جمع آوری اطلاعات می پردازد .( ماهنامه اجتماعی ، اقتصادی ، علمی و فرهگی کار و جامعه ).

 

هدف محقق آزمون فرضیه های تحقیق می باشد که از پیش بر اساس شواهد و اطلاعات خود ارائه نموده و در نهایت تعمیم نتایج بدست آمده به کل جامعه آماری می باشد .

 

این تحقیق از آنجا توصیفی است که آنچه را که هست توصیف می کند و با شرایط یا روابط موجود ، عقاید متداول ، فرآیند های جاری ، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد . تمرکز آن بر زمان حال است اگر چه رویدادهای گذشته را نیز به شرایط موجود مربوط می شود بررســــی می کند و در واقع سعی شده است آن چه را وجود دارد در قالب تحقیق توصیفی تشریح نماید .

 

 

 

1-6- قلمرو تحقیق

 

با توجه به محدودیتهای زمانی و مکانی و هزینه های مربوط به انجام تحقیق، جامعه آماری این تحقیق را فقط کسب و کار های کوچک و متوسط مستقر در استان تهران تشکیل می دهد. انجام مطالعات کتابخانه ای این تحقیق از تابستان 1392 آغاز شده و فعالیتهای مربوط به مطالعات میدانی شامل توزیع و جمع آوری پرسشنامه و مصاحبه در پاییز 1392 انجام شده است.

 

1-7- جامعه آماری و نمونه آماری

 

   جامعه ی آماری این تحقیق شامل صاحب نظران علمی این حوزه در سطح شهر تهران و مدیران موسسات کوچک و متوسط مستقر در شهرک های علم وفناوری و شهرکهای صنعتی شهر تهران است .

 

مبنای انتخاب این افراد در بین صاحبنظران ، تالیف های علمی مرتبط با تجارت الکترونیک و حوزه ی بنگاه های کوچک و متوسط بوده است .

 

در بنگاه های مطالعه شده نیز مدیرانی که دارای آشنایی اولیه و تجربه در زمینه بکار گیری فناوری اطلاعاتی و ارتباطی در شرکت هایشان بوده اند نظر سنجی شدند .

 

1-8- روش گردآوری اطلاعات

 

 

• مطالعات کتابخانه­ای

 

 بررسی و تحقیق از راه مطالعه ی مآخذ و مراجع گوناگون مثل کتاب ها و آگاهی از تحقیق دیگران انجام شده است. در این شیوه مرجع شناسی اهمیّت فراوانی دارد. مرجع شناسی شناخت منابع مهم تحقیق در هر رشته است. فهرست ها ، کتاب ها، مجموعه سخنرانی ها، عکس ها، مجلات، واژه نامه ها، فرهنگ ها، اطلس ها، زندگی نامه ها واینترنت و … منبع مهمی برای این پژوهش بوده است.

 

 مطالعات میدانی

 

برای شناخت عوامل تاثیر گذار بر بکارگیری تجارت الکترونیک در کسب و کارهای کوچک و متوسط ، از مطالعات میدانی استفاده شده است. برای این منظور استفاده از پرسشنامه و توزیع آن در بین موسسات کوچک و متوسط مستقر درتهران مد نظر قرار گرفته است.

 

1-9- آزمون­های آماری

 

در این پژوهش برای شناسایی موانع بکارگیری تجارت الکترونیک از روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر بهره گیری از منابع داخلی، خارجی، استخراج از مقالات فارسی و لاتین، منابع کتابخانه ای، اینترنتی و همچنین استفاده از پرسشنامه می باشد همچنین ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه استاندارد و روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده و به منظور وجود اولویت­بندی بین موانع از روش آزمون تحلیل واریانس فریدمن استفاده شده و به جهت اولویت­بندی موانع از میانگین رتبه­ای و میانگین استفاده شده است.

 

1-10- تعاریف واژه ها و متغیرهای تحقیق

 

کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs)

 

 

• • درارتباط با کسب وکارهای کوچک ومتوسط ، هیچگونه تعریف جهان شمولی وجود ندارد که به طورگسترده‌ای مورد تایید قرار گرفته باشد وتعاریف گوناگونی ازاین مفهوم درادبیات کسب و کار، اقتصاد و توسعه و تجارت موجود است.

 

• • بنگاههای کوچک و متوسط کسب وکار (SMALL & MEDIUM SIZE ENTERPRISES) ، که با حروف اختصاری SME  به آنها اشاره می شود،علیرغم اینکه باستناد آمارو ارقام موجود اهمیت ویژه و بسزائی دراقتصادکشورها دارا می باشند ، و لیکن هنوز درسطح جهانیدارای تعریف عملیاتی واحد ویکنواختی که قابلیت تعمیم به انواع مختلف این  بنگاهها ، درفضاهای متنوع کسب وکار ودرکشورهای مختلف را دارا باشد، نیستند.

 

• ازدید کلی عبارت SME در همه بخش ها، به کمپانی هائی اشاره دارد که از یک اندازه معلومی بزرگتر نشوند. برای سنجش اندازه بزرگی، شاخصه هائی نظیر سود ، نقدینگی سرمایه گذاری شده ، سرجمع ترازنامه ،درآمد ، سرمایه کلی ، موقعیت در بازار، حجم تولیدو فروش ، تعداد کارمندان و نقدینگی در گردش لحاظ می شود که از این میان ، بدلیل سادگی ، قابلیت انطباق و کاربرد عملی ، دو شاخصه ” تعداد کارمندان ” و ” نقدینگی در گردش” بعنوان مناسب ترین ضابطه و معیار عام پیشنهاد می شوند.

شناسایی عوامل مؤثر بر وفاداری مشتریان تجاری هتل ها

قیمت   
قیمت عاملی است که در آن به مناسب بودن قیمت اتاق و دیگر خدمات هتل، تخفیف برای پرداخت به موقع و بدون اشتباه بودن صورت حسابهای هتل پرداخته می شود(Jones & Ioannou, 1993; Dube & Kenaghan, 1999; Tideswel & Fredlin,2004; Mason, 2006; Kandampully
 & Suhartanto, 2000).

 

5-   تفریح و سرگرمی   
عامل تفریح و سرگرمی دربرگیرنده مواردی از قبیل وجود برنامه ها و تسهیلاتی برای کودکان، استخر شنا، خدمات ورزشی و مراکز تفریحی، فضای سبز و دیگر تسهیلات و خدماتی است که اقامت راحتی را برای مهمانان فراهم می سازد، می باشد    ( Dube & Renaghan, 1999; Barsky &
Nash, 2002; Hung et al 2007).   

 

6-   خدمات مکمل 
عامل خدمات مکمل به مواردی از قبیل وجود پارکینگ، امکان ذخیره اتاق و خدمات دیگر هتل از طریق اینترنت، فراهم بودن تسهیلات برای برگزاری کنفرانس و جلسات،استفاده از کارت های الکترونیکی به جای کلید اتاق، امکان پرداخت هزینۀ خدمات از طریق کارت اعتباری، دسترسی به فن آوری های اطّلاعات و ارتباطات از قبیل اینترنت،تلفن و دورنگار، در دسترس بودن تسهیلات در مواقع اضطراری و خدمات خشک شویی مناسب و کارآمد ، می پردازد  (Shomemaker & Lewis , 1999; Ruyter & Bloemer, 1999; Heung et al, 2000; Juwaheer, 2004; Hung, 2007; Mason etal, 2006).

 

7-   امنیت و سلامت
عامل امنیت و سلامت، مواردی از قبیل مجهز بودن هتل به سیستم های امنیتی و اطفای حریق، امن و راحت بودن محیط هتل و رعایت نظافت و بهداشت در محیط هتل را در بر می گیرد .   
                                                          (Barskey & Nash, 2002; Mason, 2007)  .

8-   موقعیت و جابه جایی    
این عامل به مواردی از قبیل چشم انداز دیداری هتل، موقعیت هتل از لحاظ ترافیک و سروصدا و آمد و شد به مرکز شهر، ارائۀ خدمات حمل ونقل مناسب از قبیل تاکسی سرویس و مجاورت هتل با رویدادها و جاذبه ها مربوط می شود  (Tsaur et al,; 2002.Tidewel & Fredline,2004;Mason, 2007)

 

• اهمّیت و ضرورت انجام پژوهش
  با توجه به ضرورت و اهمیت توسعه صنعت هتلداری در راستای اهداف گردشگری منطقه آزاد
  اروند ، برای بقاء و موفقیت در این فعالیت ها نیازمند به شناسایی عوامل اثر گذار و همچنین سنجش میزان تأثیر این عوامل بر وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان هستند و با توجه به اینکه در این حیطه تحقیقات جامع و کاملی در صنعت هتلداری صورت نگرفته است و نیز با توجه به نقش بسیار پررنگ تر و غیر قابل چشم پوشی مشتریان تجاری منطقه آزاد اروند ، ضروری است که به منظور بهبود عملکرد گردشگری ، بررسی کاملی از عوامل اثرگذار بر وفاداری این دسته از مشتریان صورت گیرد.

 

• اهداف پژوهش
  مناطق آزاد به جهت ساختار و ماهیت خود، همچنین ارتباطات موجودمی‌توانند تعاملات سازنده ای در راستای توسعه ، مخصوصا در زمینه گردشگری فراهم کنند .  شناسایی پتانسل‌ها ، توانمندی‌ها و جاذبه‌های گردشگری و میزان برخوردرای منطقه از تسهیلات و خدمات گردشگری و برنامه ریزی برای توسعه مناطق آزاد ، از جمله مقدمات توسعه گردشگری در مناطق آزاد و بویژه آبادان است .  در واقع هدف اصلی و فرعی این تحقیق به شرح زیر می باشد :   
  –   شناسایی عوامل اثرگذار بر وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان به علت اثر مستقیم آنها بر دیگر بنگاه های گردشگری به عنوان هدف اصلی 
  –   و بررسی میزان تأثیر هر یک از این عوامل بر وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان به عنوان
  اهداف فرعی  

 

• سوالات پژوهش
  سوالی اصلی که در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد عبارت است از اینکه :
  عوامل اثرگذار بر وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان کدامند ؟  
  و روابط بین این عوامل و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان به عنوان سؤالات فرعی
  پژوهش مطرح می باشد : 
  –   بین مهمان نوازی و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟  
  –   بین اقامت و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟  
  –   بین غذا و نوشیدنی و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟  
  –   بین تفریح و سرگرمی و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟
  –   بین خدمات مکمل و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟  
  –   بین امنیت و سلامت و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟  
  –   بین موقعیت و جابه جایی و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟  
  –   بین عادلانه بودن قیمت و وفاداری مشتریان تجاری هتل های آبادان ، چه رابطه ای وجود دارد ؟

 

• متغیرهای عملیاتی پژوهش
  متغیر مستقل :   در این پژوهش عوامل موثر بر وفاداری مشتریان تجاری در نظر گرفته شده است .
  متغیر وابسته :   متغیری است که تغییرات آن تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می‏گیرد .  در پژوهش حاضر،  وفاداری به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است .   

 

تعاریف مفهومی واژه ها
–   مناطق آزاد  
مناطق آزاد مناطقی هستندکه بنابر خصوصیات طبیعی خود ( مانند قرارداشتن در شاهراه های تجاری ، حوزه های ارتباطی –  اقتصادی متراکم)  ، دارای قابلیت های بالقوه با اهمیتی می باشند .  در این مناطق دخالت پاره ای از نهادهای رسمی سرزمین اصلی (عمدتاً گمرک و نهادهای اقتصادی ) به حداقل
می رسد تا بتوان جذب سرمایه ، اعم از سرمایه های بانکی ، تجاری ، توریستی یا صنعتی را به حداکثر ممکن رساند .  (ابراهیمی ، 1389)

–   منطقه آزاد اروند (آبادان-خرمشهر)  
منطقه آزاد تجاری صنعتی اروند در جنوب غربی استان خوزستان و شامل دو شهر آبادان و خرمشهر واقع شده است .
مساحت این منطقه براساس طرح جامع تهیه شده شامل 3 زون اصلی شهرهای خرمشهر و آبادان ، شلمچه و جزیره مینو است .  اراضی این منطقه به فعالیت های صنعتی و به سایر بخش ها در زمینه بازرگانی ، گردشگری و اداری و به بخش های بندری ، انبارداری و ترانزیت اختصاص یافته است که سرمایه گذارن می توانند در هر یک از فعالیت های اقتصادی سرمایه گذاری نمایند . ( مزیت های تجاری و سرمایه گذاری منطقه آزاد اروند ، 1388)

–   گردشگری
سازمان جهانی گردشگری (wto) گردشگری را این گونه تعریف کرده است .   
گردشگری شامل فعالیت هایی است که شخص و یا اشخاص با اقامت و یا عبور از محل های خارج از محیط های روزمره خود جهت گذران اوقات فراغت ، تجارت و یا سایر اهداف در طول یک سال
انجام می دهند . 
گردشگری یعنی حرکت مکانی موقت مردم به مکان ها و مقصدهایی غیر از مکان های معمول کار و سکونت ، فعالیت هایی که در مدت اقامت در این مقصدها انجام می دهند و نیز تسهیلات ارائه شده برای تأمین نیازهای آن ها . (کریمی و همکار)

 

 

 

• • تعریف مشتری
    از دیدگاه حقوقی، مشتری شخص، اشخاص یا سازمان هایی هستند که با دیگری قرارداد می بندند تا اوکالا یا خدماتی ارائه کند. از منظر اقتصاد و بازار، مشتری کسی است که برای او، فرد یا سازمانی نیازی را تأمین می کند. امکان دارد این نیاز مربوط به نوعی غذا، نوشابه، رایانه، خدمات پزشکی و خدمات پرسنلی باشد (کارتر رایت، 1383، ص6).

 

• • تعریف رضایت مشتری
    با مرور ادبیات مرتبط با موضوع رضایت مشتری د ر می یابیم که از سوی محققین نظرات متعدد و متفاوتی در خصوص تعریف رضایت مشتری ارائه گردیده است که در بحث مبانی نظری به تفکیک، ضمن ارائه رویکردها به تحقیقات انجام شده اشاره می گردد.  با وجود این می توان تعاریف متعدد و متنوع را در قالب دو رویکرد تقسیم بندی نمود :   
    رویکردی که معتقد است، رضایت، حالتی است که پس از مصرف محصول یا استفاده از خدمت ، برای مشتری حاصل می شود ؛ رویکردی که معتقد است ، رضایت به عنوان فرآیند درک و ارزیابی مشتری از تجربه مصرف محصول یا استفاده از خدمات می باشد (کاوسی و سقایی، 1384، ص5) .

 

• تاریخچه رضایت مشتری
  از آغاز انقلاب صنعتی، در سال های نخستین قرن نوزدهم تا پایان جنگ جهانی اول ، بسیاری از سازمان ها بر محصو ل تمرکز می کردند .  این فلسفه بر اساس چنین اعتقادی قرار داشت که اگر محصولی با کیفیت بسیار بالا یا کیفیتی منطقی ارائه شود ، برای این محصول مشتری کافی و متقاضی وجود
  خواهد داشت.   در سال های اولیه قرن بیستم، محصولات شرکت خودروسازی فورد آن قدر متقاضی داشت که هر تعد اد خودرو تولید می کرد ، به فروش می رسید (کارتر رایت ، 1383، ص 16) .  در این دیدگاه کفه ترازوی قدرت (بین مشتری و عرضه کننده) به نفع عرضه کننده کالا سنگینی داشت .      در سال های بین دهه 1920 تا دهه 1950 نگرش مبتنی بر فروش بر بازار حاکم گردید   .این دیدگاه بر این واقعیت تاکید دارد که ممکن است مشتری تمایلی به خرید نداشته باشد و وضع به گونه ای درآید که سازمان ناگزیر شود اقداماتی جهت فروش کالاها و خدمات خود انجام دهد دو کفه این دیدگاه (تاکید بر محصول و تاکید بر مشتری) کفه متعلق به مشتری سنگینی می نماید (هاروی، 2002، ص 51) .
  دیدگاه مبتنی بر بازاریابی، از اوایل دهه 1980 مورد توجه سازمان های تولیدی و صنعتی قرار گرفت. این دیدگاه بر این نکته تأکید دارد که به هر میزان که سازمان در مورد مشتریان و نیازهای آن ها آگاهی بیش تری داشته باشد، در فرآیند فروش با مشکلات کم تری مواجه می گردد (ژی، 2001 ، ص 38) .  
  در اواخر قرن بیستم و با افزایش رقابت و ورود تکنولوژی های برتر خصوصاً در حوزه ارتباطات، سازمان ها به این نتیجه رسیدند که تنها راه بقا نه تنها شناخت مشتری، بلکه ارتباط با مشتری است (جانسون و دیگران، 2001، ص 219). 
  جمله معروف «تماس نزدیک با مشتری»، موید این حقیقت است که چنانچه سازمان ها اگر نتوانند با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند باید این ریسک را بپذیرند که سازمان دیگری این ارتباط را برقرار خواهد کرد (پیتروز و واترمن، 1982، ص 21) .   

 

 

 

 

 

نمودار (2-1) :   سیر تاریخی تکامل نظریه مشتری مداری

 

 

• دیدگاه های مطرح در مشتری مداری

   

  • • مشتریان، تصمیم گیری عقلایی یا احساسی
      در طول دهه 1970 و اوایل 1980، پژوهشگران بر این نظریه که مصرف کنندگان، تصمیم گیرندگان عقلایی هستند؛ تمرکز کردند. با توجه به دیدگاه تصمیم گیری خرید در می یابیم که مصرف کنندگان، اولاً به وجود یک مسئله پی می بردند و در خلال سلسله مراحلی، سعی در حل منطقی مسئله دارند. این مراحل شامل تشخیص نیاز، تحقیقات خرید و ارزیابی راه حل ها می باشد. تصمیم گیری برای خریدن یا رد کردن یک محصول، برای بازاریابان، علاوه بر اهمیت، واقعیت های بسیاری را در بر دارد. تصمیم مشتری حاکی از آن است که آیا استراتژی بازاریابی عاقلانه، درست و مؤثر انتخاب شده، یا این که ضعیف برنامه ریزی شده و در جایگاه یابی ناموفق بوده است. بنابراین بازاریابان به تصمیم گیری مصرف کنندگان بسیار علاقه مندند (شیفمن و لزلی، 1993، ص 110).  
      در طرف دیگر، دیدگاه تجربی بیان می دارد که مصرف کنندگان در بعضی مواقع بر اساس تصمیم گیری کاملاً عقلایی خرید نمی کنند، بلکه گاهی تنها برای سر گرمی، خیال پردازی، هیجانات و احساسات مبادرت به خرید کالا و خدمات می کنند. خریدهایی که در دیدگاه تجربی طبقه بندی می شوند، خریدهای بی برنامه و تنوع طلبانه هستند. تنوع طلبی زمانی اتفاق می افتد که مصرف کننده، محصولات را پی در پی عوض می کند تا سطح یکنواختی محصولات پیشین را کاهش داده و تحریک حاصل شود. این فرآیند را می توان این گونه توصیف کرد که مصرف کنندگان خریدهایشان را براساس حساب سرانگشتی «چه احساسی در مورد آن دارم». انجام می دهند .

   

  • • دیدگاه تأثیر رفتاری
      این دیدگاه معتقد است که نیروهای قوی محیطی، مصرف کننده را به سمتی سوق می دهند که او بدون احساسات و یا باورهای قوی از پیش ساخته شده، به خرید یک محصول اقدام می کند. در این هنگام، مصرف کننده از طریق فرآیند عقلایی تصمیم گیری یا متکی بر احساسات، به خرید محصول اقدام
       نمی کند. در عوض خرید او ناشی از تأثیر مستقیم رفتار از طریق نیروهای محیطی از قبیل ابزارهای
      ارتقای فروش، هنجارهای فرهنگی، محیط فیزیکی و یا فشارهای اقتصادی می باشد
      (موون و مینور، 1381، ص 50).

   

  • • دیدگاه ادراک عملکرد
      این دیدگاه بر این فرض مبتنی است که آنچه مشتری از ارائه خدمات و محصولات ادراک می نماید، در رضایت او موثر است. تسه و ویلتون در مقاله خود تحت عنوان «مدل های ساختار رضایت مشتری» بیان کرده اند که عملکرد درک شده از سوی مشتری در تعیین رضایت مشتری یا عدم رضایت مشتری نقش موثری دارد (تسه و ویلتون 1998،ص 208). همچنین مارتنسن و همکارانش 2000، ص 500) در تحقیقی تحت عنوان «محرک های رضایت مشتری و وفاداری مشتریان : یافته های صنعت در دانمارک» به این نتیجه رسیده اند که انتظارات مشتریان، در رضایت مشتری و وفاداری او یا هیچ تاثیری نداشته یا دارای تاثیر کمی می باشد (مارتین و همکاران، 2000، ص 208).    گروهی از پژوهشگران با رد این تعریف، بر جنبه بازشناسی خواسته های مشتریان تأکید نمودند. لشاوسکی و کومار در تحقیق خود تحت عنوان «آشکارسازی نقش واقعی انتظارات مشتری در رضایت مشتری با تجربه کالاها و باور آنها » از خواسته های مشتری و نه ادراک منهای انتظارات، بر این تعریف رضایت مشتری از کالاها و خدمات استفاده کرده اند. مثلاً دانش آموز انتظار دارد که نمره B بگیرد، اما خواسته او نمره A است، اگر این دانش آموز نمره B بگیرد با این که انتظار نمره کسب را داشته ، اما ناراضی خواهد بود (الشاوسکی و کومار، 2001، ص 69).   
      زیتمل و پاراسورامان در مقاله خود به نام «کیفیت خدمات» نیز به همین نکته اشاره و پیشنهاد کرده اند که برای اندازه گیری کیفیت خدمات، استفاده از متغیر مناسب باید بر هدف تحقیق مبتنی باشد.  اگر هدف تحقیق پی بردن به کمبودهای ارائه خدمات باشد، استفاده از نمره ادراک منهای انتظارات برای اندازه گیری کیفیت خدمات، مناسب تربوده اطلاعات غنی تری را در اختیار ما قرار می دهد (زیتمل و پارسورکان، 2004،ص 88).

   

  • مشتری مداری و وفاداری
    پرفسور کانو معتقد است که همه مشتریان با هم برابر نیستند؛ به همین جهت شناخت و انتخاب مشتری دائمی و وفادار تنها شرط بقای دائمی هر شرکت است. تحلیل قانون پارتو در نظام مشتری محور بیان می کند که20% مشتریان،80% درآمد ما را تأمین می کنند و مابقی یعنی 80% مشتریان فقط 20% کالا و خدمات ما را می خرند؛ لذا شناخت و سنجش میزان وفاداری مشتریان برای ما بسیار ضرور است (محمدی ، 1382، ص 57). سالگنا و گودویین (2005) در تحقیقی با عنوان «وفاداری مشتریان به ارائه خدمات: یک مدل مفهومی یکپارچه»، وفاداری مشتریان نسبت به مارک را در این زمینه ارائه خدمات مورد بررسی قرار دادند . آن ها در این تحقیق، با استفاده از منابع کتابخانه ای، تعریف یکپارچه ای از وفاداری به خدمات، با ارائه یک مدل مفهومی پیشنهاد داده اند که در آن ارتباط میان ساختارهای پیشین وفاداری مشتریان نشان داده شده است . این مدل نشان می دهد که وفاداری خانوارهای مشتریان به خدمات، تابعی است از رفتار تکرار خرید، رضایت مشتریان، و تعهد احساسی است. در مدل آنها نوع ارتباطات و همچنین عمق ارتباطاتی که یک سازمان با مشتری ایجاد می کند، تعیین کننده وفاداری مشتری و همچنین عمر سوددهی سازمان می باشد و اعتماد، یک عنصر ضرور برای دوام ارتباطات پایدار بین سازمان و مشتری است . بدون اعتماد، ایجاد ونگهداری تعهد احساسی در مشتریان غیر ممکن می گردد. در تعریف ارائه شده در این تحقیق، رضایت مشتری و تعهد احساسی آن ها به سازمان، به عنوان وفاداری تعریف گردیده است و برای این که سازمان ها بتوانند این تعریف را اجرا کنند، نیازدارند تا روش های اندازه گیری وفاداری مشتریان رابهبود بخشند، برروی بخش بندی بازار و مشتریان تأکید نمایند، محصولات خود را با خواست مشتریان تطبیق دهند، و استراتژی های پوشش دهنده ای را اتخاذ نمایند. در این تحقیق، فرض شده است که درجه وفاداری مشتریان قابل اندازه گیری است؛ هم چنین برای تعیین ساختار وفاداری و برای ارائه توصیه های عملی به منظور تدوین برنامه ریزی استراتژیک و اجرای آن، وفاداری مشتری باید به طور دائم تعریف گردد . از نظر آن ها مفهوم وفاداری یک مفهوم غلط انداز است و مدل ارائه شده از سوی آ نها سعی کرده است تا تعدادی ساختار و مسائل مرتبط با آن را به این مدل اضافه نماید . تعریف وفاداری، به عنوان یک ساختار چند بعدی م ی باشد که در آن رفتار مصرف کننده، نگرش و احساسات
    آن ها مورد بررسی قرار می گیرد (سالگنا و گودویین، 2005، ص 51).

 

 

 

شناسایی و اولویت بندی استراتژی های تامین مالی پایدار شهرهای جدید استان اصفهان

ف عددی: مرکزی از اجتماع نفوس که در نقطه­ای گرد آمده و تراکم و انبوهی جمعیت در آن، از حد معینی پایین­تر نباشد. بر این اساس در بیشتر ممالک حد جمعیت شهر 2500 نفر است.

 

تعریف تاریخی: برخی از علما معتقدند که مراکزی که از قدیم نام شهر به آنها اطلاق شده است به عنوان شهر شناخته می‌شوند و در واقع به افتخار قدمتی که دارند همیشه شهر باقی می‌مانند.

 

تعریف حقوقی: نوع دیگر تعریف شهر، تعریف حقوقی و اداری است. در دوره‌های گذشته، شهرها دارای امتیازاتی بودند که در روستاها وجود نداشت. مانند بسیاری از شهرهای قرون وسطایی که حق داشتند برای خود بازار داشته باشند یا به خدمات نظامی بپردازند؛ درحالی که روستاها از این امتیازات برخوردار نبودند.

 

طبق ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر، محلی (مکانی) است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل دارای سیمایی با ویژگی‌های خاص خود است، به طوری که اکثریت ساکنان دایمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت‌های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردارند. شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت است. یا مکان تجمع عده کثیری از مردم با سلایق، افکار، رفتار و… متفاوت می‌باشد. از نظر کالبدی، شهر جایی است که دارای ساختمان‌های بلند، خیابان‌ها، پارک‌ها، ادارات، زیرساخت‌ها و تاسیسات شهری و… می‌باشد. در بعد اقتصادی نیز شهر جایی است دارای وجه غالب اشتغال صنعتی، خدماتی و سبک مصرف و زندگی یا شیوه تولید متفاوت از روستا است. یکی از انواع تعریف‌های رایج از شهر، تعریف عددی آن است. به نحوی که در ایران تا سال 65 شهر را مکانی می‌گفتند که جمعیت آن بیش از 5 هزار نفر باشد و از آن تاریخ به بعد، شهر به جایی گفته می‌شد که دارای شهرداری باشد (شیعه، 1391).

 

2-2- شهرداری

 

شهرداری معادل لغت انگلیسی Municipality ﺑﻮده و در اﯾﺮان ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﻬﺎد ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪ به ماده 55 ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻬﺮداریﻫﺎ وﻇﺎﺋﻒ ﮐﻠﯽ و ﺟﺎﻣﻌﯽ را در ﻓﺮآﯾﻨﺪ اداره اﻣﻮر ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد. ﮔﺴﺘﺮه وﻇﺎﯾﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺷﻬﺮداری‌ها اﻣﻮری از ﺟﻤﻠﻪ ایجاد خیابان‌ها و کوچه‌ها و میدان‌ها، تنظیف و ﻧﮕﻬﺪاری و ﺗﺴﻄﯿﺢ معابر عمومی، مراقبت و اهتمام کامل در نصب برگه قیمت روی اجناس، مراقبت در امور بهداشت ساکنین شهر، حفظ و اداره کردن دارایی منقول و غیرمنقول شهرداری، برآورد و تنظیم، متمم و اصلاح بودجه و تفریغ بودجه شهرداری، تهیه مقررات صنفی و پیشنهاد آن به انجمن شهر، صدور پروانه برای کلیه ساختمان‌هایی که در شهر احداث می‌شود، پیشنهاد برقراری یا الغاء عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان عوارض، صدور پروانه کسب برای اصناف و پیشه­وران و … را در بر می‌گیرد.

 

2-2-1- وظایف شهرداری­ها

 

وظایف شهرداری‌ها را می‌توان به پنج گروه زیر تقسیم­بندی کرد (پورشهابی و همکاران، 1390):

 

الف) وظایف عمرانی: مانند احداث خیابان‌ها، میادین، اعلام نظر در خصوص نقشه‌های تفکیکی و …

 

ب) وظایف خدماتی: ایجاد تاسیسات عمومی تنظیف و نگهداری، پیشگیری از آلودگی محیط زیست، نگهداری و تعمیر تونل‌های شهری و …

 

ج) وظایف نظارتی و حفاظتی: صدور پروانه ساختمان، جلوگیری از بروز تخلفات ساختمانی، حفظ اموال و دارائی شهر و …

 

د) وظایف رفاهی: احداث بناها و ساختمان‌های مورد نیاز شهر از قبیل سرویس‌های بهداشتی، بوستان، جلوگیری از سد معابر عمومی و …

 

ه) مدیریت منابع: بودجه شهرداری، عوارض ساختمان و ترتیب ممیزی و وصول آن، سایر عوارض شهرداری و نقش شهرداری در تعیین ارزش معاملاتی ساختمان­ها.

 

2-2-2- شهرداری در ایران

 

هرچند شهرنشینی در جهان از سابقه دیرینه برخوردار است اما ایجاد و گسترش شهرهای نوین را می­توان متاثر از انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم دانست (شرزه­ای، 1387). پیشینه تاسیس شهرداری در کشور ایران، در مقایسه با سایر کشورها بر اساس قانون به یک قرن می­رسد. تاسیس شهرداری در ایران را می­توان مقارن با آغاز نهضت مشروطیت دانست که در اثر آن برای اولین بار نهادهای مردمی جایگزین نهادهای استبدادی شدند (جمشیدزاده، 1382).

 

در پی سیاست­های تمرکززدایی به خصوص عدم تمرکز مالی و پاسخگویی به اولویت­های محلی، افزایش بهره­وری و کارایی نهادهای محلی و ایجاد رقابت سالم بین قلمروهای مدیریتی، اولین قانون شهرداری در ایران در سال 1285 هجری شمسی در مجلس شورای ملی با عنوان بلدیه تصویب گردید و از همان زمان سنگ­بنای شهرداری­های فعلی گذاشته شد (جمشیدزاده، 1382). طبق قانون شهرداری مصوب 11/4/1334، در هر محل که جمعیت آن حداقل به پنج هزار نفر بالغ باشد شهرداری تاسیس می‌گردد (منصور، 1392).

 

 

 

2-2-3- ﻋﻠﻞ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ در اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺷﻬﺮی

 

ﻣﺸﺎﻫﺪات ﮐﻠﯽ از وﺿﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺎﮐﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮی اﺳﺖ. ﮔﺮﭼﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺑﺰرگ، ﻣﺸﮑﻞ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﻬﺮی ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد، اﻣﺎ وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻤﺒﻮد در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﻧﻈﺮ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦﮐﻤﺒﻮدﻫﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ به خصوص در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎی زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی اوﻟﯿﻪ ﺷﻬﺮی، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻋﻤﻮﻣﯽ و خیابان­ها، ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و آﻣﻮزﺷﯽ، ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰ و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﻓﺎﺿﻼب ﺷﻬﺮی و … ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺳﺖ (سولیوان، 2004). ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﻬﺮی، ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﯿﺰان ﻣﻄﻠﻮب و ﺳﻄﺢ ﮐﺎرای آن اﺳﺖ. ﻋﻠﺖ اﯾﻦ ﻋﺪم ﮐﺎراﯾﯽ را ﻣﯽﺗﻮان در ﻣﻮارد زﯾﺮ داﻧﺴﺖ (شرزه ‌ای و ماجد، 1390):

 

1- ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اداری ﺷﻬﺮی در اﺧﺬ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﯾﺎ ﻋﻮارض ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﺸﺘﺮی را ﺑﻪ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺨﺼﯿﺺ داد.

 

2- نبود ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﺮای وﺿﻊ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﯾﺎ ﻋﻮارض ﺑـﻪ اﻧﺪازه­ای ﮐـﻪ اراﺋـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ را در ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﻣﻄﻠﻮب اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﺳﺎزد.

 

3- فقدان ﯾﺎ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮدن ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻻزم ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮاض ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐـﻪ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﻻزم ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ را ﺑﺮای اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺠﻬﯿز ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.

 

4- ﻋﺪم ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ

 

5- ﻧﺒﻮد ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ و اراﺋﻪ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ از ﻧﻈﺮ ﻓﻨﯽ وﺗﮑﻨﯿﮑﯽ

 

6- ﮐﺎرا ﻧﺒﻮدن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت.

 

ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺸﻢ، از ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻬﻢ و ﺑﺎ ﻣﻮارد ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. در ﻣﻮارد ﻗﺒﻠﯽ، ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرایی ﻻزم در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ وﺟﻮد دارد و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ اﻣﮑﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻄﻠﻮب از ﻣﻨﺎﺑﻊ در راﺳﺘﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ وﺟﻮد دارد، اﻣﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ، ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﯾﺎ ﻓﻨﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﻬﯿﻨﻪ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت وﮐﺎﻻﻫﺎ را ﻣﻤﮑﻦ ﻧﻤﯽﺳﺎزد. اﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﻻزم ﺑﺮای ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از اﻣﮑﺎﻧﺎت در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮان ﺗﻮﻟﯿﺪی (ﻣﻨﺤﻨﯽ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ) درﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ از آن ﭼﻪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ، اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺎﮐﺎرا ﺑﻮدن ﻧﻈﺎم ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ به وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ. ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﻗﺪاﻣﺎت زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻬﺮداریﻫﺎ ﭼﺎرهﺳﺎز ﺑﺎﺷﺪ:

 

-اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺎرآﻣﺪ

 

-اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻣﻨﺎﺳﺐ

 

-اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻮان ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽﮐﻪ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ ﺧﻮد ﻗﺎدر ﺑﻪ اﯾﺠﺎد آن ﻧﺒﻮده ﯾﺎ در ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﺰﯾﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻧﺪارﻧﺪ.

 

– اﻗﺪام ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺮاض از ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ.

 

ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮔﺮﭼﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺶﮔﺎﻧﻪ ﻓﻮق ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﻮدن وﺿﻌﯿﺖ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت وﮐﺎﻻﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﻣﺎ واﻗﻌﯿﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ. ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮی ﮐﻪ از ﺑﺤﺚ ﻓﻮق ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی ﻧﻤﻮد، اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اراﺋﻪی ﺧﺪﻣﺎت وﮐﺎﻻﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻻزم اﺳﺖ و ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮای اراﺋﻪ­ی آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻋﻤﻼً ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد، ﺗﻤﯿﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮای اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت در ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ ﮐﺴﺮی روﺑﺮو ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ، اﻣﺎ ﺑﺮای اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت در ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻗﻮی، ﮐﺴﺮی وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و اﯾﻦ ﻋﻠﯽرﻏﻢ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻬﺮداریﻫﺎ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ رﺷﺪ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮده­اﻧﺪ. اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺴﺄﻟﻪﺳﺎز ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ از ﯾﮏ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﭘﺎﯾﺪاری در درآﻣﺪﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﻧﮕﺎﻫﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪی ﺷﻬﺮداریﻫﺎ، ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در درآﻣﺪﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.

 

Sullivan

شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر اثربخشی سازمانی به روش پرومتی

 سازمانی منوط به آن است که سازمان در انجام هرکاری،اصل بقا را مد نظر قراردهد.بدیهی است که مرگ هر سازمان دارای دلایل احتمالی ویژه ای است که تعیین علل احتمالی آن برای سازمانها به این سادگی و وضوح نیست . بسیاری از سازمان ها اثربخشی ملموس ندارند اما زنده اندویا بسیاری را می بینیم که با اعمال تغییرات اساسی ،حیات پیشین خود را به خطر انداخته و حیاتی دوباره می گیرند،اما اثربخشی خود را نه تنهاحفظ میکنند بلکه در برخی شرایط نیز افزایش می دهند.مطالعاتی که در خصوص اثر بخشی صورت گرفته 30معیار متفاوت را به عنوان عوامل اثر بخشی مشخص کرده که با توجه به تنوع در میان آن ها در می یابیم که اثر بخشی سازمانی می تواند معانی متفاوتی داشته باشد.ازمعیارهای اثر بخشی می توان به بهره وری،کارایی،کیفیت،غیبت وبی نظمی،رضایت شغلی، روحیه، انگیزش، کنترل، مشارکت، آموزش،مدیریت اطلاعات و ارتباطات، مهارت های وظیفه ای مدیریت،رشدو ترقی،منابع انسانی،انسجام،خلاقیت،نقش و هنجار غالب،توالی اهداف ، میزان دانش و…اشاره کرد(Robbins,1990). بنابراین هرسازمانی برای کسب یک یا چند هدف مشخص تشکیل شده است و می توان معیار اثر بخشی آن را با توجه به میزان نیاز به آن اهداف تعیین کرد.

 

بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر بهبود رضایت شغلی و کاهش فرسودگی شغلی کارکنان کارخانجات تولیدی توس چینی

 

 

شناخت رابطه استرس شغلی با رضایت شغلی 

 

 

موفقیت  سازمان ها در گرو شناخت محیط و ویژگی های درون سازمانی است و مدیرانی به موفقیت و اثر بخشی دست خواهند یافت که علاوه بر شناخت محیط ، کارکردها و ویژگی های درون سازمانی خود را شناخته وبرای رویارویی با تغییرات آماده شوند و سازمان را در جهت آن هدایت کنند(اعرابی،1386).بنابراین اثر بخشی در کنار کارایی،کارآمدی  سازمان ها را موجب می شود ولیکن همواره بایستی به این نکته توجه داشت که اثر بخشی، معیاری  است برای میزان توجه به خواسته ها ونیازهای جوامع از طریق تحقق اهداف سازمانی که می توان آن را مورد سنجش قرار داد.یکی از مشکلات پیش روی مدیران امروزه آن است که رابطه میان عوامل درون سازمانی همچون متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق را شناسایی وتعیین کنند. از طرف دیگر رویکردها و روش های متفاوتی برای تعیین رابطه میان معیارها وجود دارد که ازجمله آن ها می توان به روش های آماری و روش های تصمیم گیری چند معیاره اشاره کرد. هدف از این پژوهش به کارگیری رویکرد تصمیم گیری چند معیاره و تعیین اولویت متغیر های ذکر شده است.

 

 

2-2- مبانی نظری

 

 

2-2-1-اثربخشی

 

 

درزمینه اثر بخشی سازمانی ،یک توافق عمومی برای تعریف آن وجودندارد.اثر بخشی سازمانی یک مفهوم واحد ومنفرد نیست بلکه موضوعی بسیار پیچیده است که مشتمل بر ترجیحات و انتظارات متفاوتی است(Herman & Renz,2004). اولین دیدگاهی که راجع به اثر بخشی ارائه گردید (احتمالاً در طی دهه ۱۹۵۰) بسیار ساده بود . در این دیدگاه اثر بخشی بعنوان میزان یا حدی که یک سازمان اهدافش را محقق می سازد تعریف شده بود(دفت،1374). اما با گسترش علم مدیریت و سازمان محدودیت این تعریف روشن تر گردید . در واقع اثربخشی سازمانی یک مفهوم کلی دارد وهنگام تعیین اثربخشی سازمان،حدود یامیزانی که اهداف چند گانه تامین شده اند سنجیده یا اندازه گیری می شود و مورد قضاوت قرار می گیرد(دفت،1386). اثر بخشی سازمانی عبارت است از درجه همخوانی نتایج عملی سازمانی با نتایج مورد انتظار( هوی و میسکل،1382). اثر بخشی یعنی اجرای کارهای درست.ازدیدگاه دراکر اثربخشی کلید موفقیت سازمان است(ساعتچی ،1382). اثربخشی به معنی هدایت منا بع به سوی اهدافی که ارزشمند ترند. برای مثال تمرکز روی نتایج ، انجام کار صحیح در زمان صحیح ، کسب اهداف کوتاه مدت وبلند مدت می باشد.در این رابطه اثر بخشی فردی رامتغیر های خروجی میدانند که برای سنجش افراد استفاده میشوند مانند انعطاف پذیری و اثر بخشی سازمانی راتوانایی سازمان در ارضای حداقل انتظارات ذی نفعها برای کسب اهداف کوتاه مدت وبلند مدت .(Main,2008)بطورکلی اثر بخشی سازمانی دستیا بی به اولویتها واهداف چند گانه در چارچوب نظام ارزشی مشترک با فرهنگ سازمانی است به گونه ای که کسب اهداف از نظر هزینه و زمان بهینه باشد و رضایت خاطرذی نفعهایی را که در جهت کسب اهداف تلاش میکنند را فراهم نماید(دفت،1386).اثربخشی سازمانی عبارت از میزانی است که یک سازمان با استفاده از منابع خاص و بدون هدر دادن منابع خود و بدون فرسوده کردن غیر ضروری اعضا و جامعه خود، اهدافش را برآورده می‌کند(Anthony,2002). بنا به اعتقاد فایول نظم وترتیب،تساوی،عدالت،وجود ثبات شغلی،ابتکاروتقویت روحیه کارکنان موجب اثر بخشی سازمانی می شود.آلتون مایومعتقد بود که اثربخشی در سازمان ناشی از رضایت خاطر کارکنان است که خود حاصل توجه به نیازهای فیزیکی و روانی کارکنان است. آبراهام مازلووداگلاس مک گریگوربه نیازهای انسان ونهایتا به موضوع خودیابی توجه داشتندکه درنتیجه بر احساس تعلق وتعهد،دلبستگی کارکنان به سازمان و بالاخره بر میزان اثر بخشی سازمان اثر مثبت خواهد داشت. بنابر این اثر بخشی سازمانی محقق نخواهد شد مگر اینکه مدیران با توجه به رسالت سازمان اهداف روشن و مشخص را تعیین وبا در نظر گرفتن کلیه عوامل به خصوص توجه واهمیت کافی به نیروی انسانی تحقق این مهم را امکان پذیر نمایند(مجله مدیریت و کارآفرینی،1390).اثر بخشی سازمانی در همه مکاتب مدیریتی ،بنا به دیدگاهها ونظرات آن دوره ،مورد توجه قرارگرفته است.برخی از این مکاتب ومتفکرین اصلی آنها ،به همراه شرحی مختصر از اثربخشی ونیز نمونه مشخصه های اثربخشی از دیدگاه آنان در جدول 2-1- نمایش داده شده است(سید اصفهانی و کاظمی،1376)

 

 

شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر استقرار سیستم های کیفیت (ISO) با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره

 بهره‌وری در سیستم شرکت سایوان سبب می‌شودکه هزینه‌های غیرضروری ازنظر( تامین مواد اولیه،نگهداری ماشین‌آلات،نیروی انسانی و…)تا حدامکان کاهش یابد و در نهایت،حذف شود.بهره‌وری ‌بهینه ازمنابع تولید(کار،زمین،سرمایه،تجهیزات وماشین‌آلات و…)سبب می‌شود که قیمت تمام شده‌کالا یا خدمت تولید شده تخفیف یابد وازمیزان‌ضایعات با رعایت استانداردهای تولید تا حد قابل‌توجهی کاسته شود.بنابراین،یکی ازمزایای رعایت‌اصول و ضوابط استاندارد در شرکت سایوان ،افزایش‌بهره‌وری است.ازاین رو،ضرورت دارد که واحد های قتصادی این شرکت برای حضوری موفق در عرصه رقابت‌جهانی به تدریج به استاندارهای ایزو ، دست پیدا کنند ، چنانچه تمامی‌بخش‌های اقتصادی بتوانند به استانداردهای ایزو  دست یابند،صرفه‌جویی‌های کلان اقتصادی‌در اثراستفاده بهینه ازمنابع تولید،رشد صادرات وتقویت بنیه رقابت واحدها در بازارهای جهانی به‌دست می‌آید و در این راستا اقتصاد ملی می‌تواند به‌رشد و توسعه پایدار دسترسی پیدا کند.

 

این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر, ایمن تر و بهداشتی تر می نماید .  استانداردهای (ISO) تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می کند و به طور کلی ازمصرف کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می نماید.  به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه های بین المللی گشته, نهایتا به صورت استانداردهای بین المللی چاپ می شود( بانیستر ،1995).

 

وجوداستانداردهای ناهماهنگ برای فناوریهای مشابه ، در کشورها یا مناطق مختلف می‌تواند منجربه‌ «موانع فنی تجارت»گردد.صنایع صادراتی مدتهاست که‌نیاز به توافق در زمینهءاستانداردهای جهانی به منظورمعقول نمودن فرآیند تجارت را حس نموده و این امرزیربنای انگیزه برای تأسیس ISO بوده است.

 

استانداردسازی بین المللی برای بسیاری از فناوریهادر مراکز مختلفی مثل اطلاع‌رسانی،منسوجات،بسته‌بندی،توزیع کالاها،تولید و مصرف انرژی،کشتی‌سازی،خدمات بانکی و مالی،مناسب و بجا بوده وبه مرور زمان در آیندهء نزدیک برای تمام مراکز صنعتی‌منظور خواهد شد.دلایل اصلی ضرورت نیازبه‌ استانداردسازی بین المللی عبارتند از:

 

اقتصادهای بازار آزاد امروزی مرتبا از ایجاد فرصتهابرای رونق بخشیدن به بازارهای در حال توسعه حمایت‌می‌کنند.از جهت فنی،رقابت عادلانه باید بر اساس مراجع‌شناخته شده و تعریف‌شده(که در کشورها و مناطق‌مختلف قابل تشخیص باشد)،صورت گیرد.استانداردصنعتی بین المللی،بصورت بین المللی شناخته شده بوده‌و بواسطهء توافق شرکای تجاری،تأیید شده و بعنوان زبان‌تجارت عمل می‌کند.

 

 

 

در دنیای امروز هیچ صنعتی نمی‌تواند واقعا ادعا کند که‌از سایر اجزاء،محصولات،دستور العمل‌های مصرف و…درسایر مراکز مستقل است.مثلا پیچ در صنعت هواپیمایی وماشین‌آلات کشاورزی و…جوش‌کاری در مهندسی مکانیک‌و مهندسی هسته‌ای و…نقش ایفاء می‌کند.

 

 

 

صنعت رایانه مثال خوبی برای فناوری است‌که به شدن نیازمنداستانداردشدن در سطح جهانی‌است.سازگاری کامل بین سیستم‌های باز،رقابت‌سالمی بین تولیدکنندگان ایجاد نموده و حق‌انتخابهای واقعی به مصرف‌کنندگان می‌دهد،چرا که استانداردعامل قابل‌توجهی برای بهینه‌ سازی وکاستن هزینه‌هاست.

 

 

 

– استانداردهای جهانی برای فناوری‌های ضروری: برنامه‌های استانداردسازی در حوزه‌های کاملا جدیددر حال توسعه است.چنین حوزه‌هایی شامل مواد پیشرفته،محیط،علوم حیاتی،شهرنشینی و ساختمان‌سازی است.

 

ایجاد زیربنای اقتصادی در کشورهای در حال توسعه،به منظور بهینه‌ سازی،رقابت تجاری و قابلیت صادرات،ضروری بنظر می‌رسد.

 

 

 

استانداردسازی صنعتی حاصل قراردادهای موافقت‌شده بین تمام فعالان اقتصادی در آن مرکز صنعتی(شامل‌تولیدکنندگان،مصرف‌کنندگان و در غالب موارد دولت) می‌باشد.این افراد در زمینهء مشخصه‌ها و ملاکهایی که‌بایدبه طور پیوسته در انتخاب و طبقه‌بندی مواد،ساخت‌محصولات و ارائه خدمات بکار روند،موافقت می‌کنند. در نهایت هدف آسان‌سازی تجارت و انتقال فناوری با درنظر داشن موارد زیر است:

 

1- کیفیت بالای محصول با قیمت معقول؛

 

2- بهداشت،محافظت در مقابل محیط و کاهش‌تلفات؛

 

3- سازگاری کالاها و خدمات؛

 

4- ساده‌سازی به منظور افزایش قابلیت مصرف؛

 

5- کاهش تعداد مدلها و از اینرو کاهش قیمتها؛

 

6- افزایش بازدهی توزیع و آسان نمودن نگهداری؛

 

قطعا مصرف‌کنندگان نسبت به محصولات و خدمات‌دارای استانداردهای بین المللی،اعتماد بیشتری دارند.

 

1- 4. هدف های تحقیق

 

 

• • بررسی عوامل تاثیر گذار ISO

 

• رتبه بندی عوامل موثر بر سیستم کیفیت (ایزو)

 

 3- بررسی  عوامل تاثیر گذار ساختاری و مدیریتی و مشتری مداری در نظام ایزو

 

 

4. بررسی سیاست های بازار در نظام ISO

 

5- شناسایی مشکلات زیربنایی پیاده سازی  سیستم مدیریت کیفیت

 

 

 

سئوال تحقیق

 

 

• • عوامل موثر بر سیستم های کیفیت کدام است؟

 

• اهمیت هر یک از عوامل موثر سیستم های کیفیت چیست؟

 

1-5. فرضیات تحقیق

 

1- عوامل مدیریتی براستقرار نظام ISO) (در شرکت سایوان موثر است

 

2- ساختار سازمانی براستقرار نظام) ISO ( در شرکت سایوان موثر است.
3- مشتری مداری براستقرار نظام (ISO)  در  شرکت سایوان موثر است.
4- سیاست های بازار براستقرار نظام) ISO  (در شرکت سایوان موثر است.

 

5- عوامل ارزش براستقرار نظام) ISO  (در شرکت سایوان موثر است.

 

6- عوامل پرسنلی براستقرار نظام) ISO (در شرکت سایوان موثر است.

 

1-6. قلمرو تحقیق

 

1-6-1. قلمرو موضوعی تحقیق

 

– قلمرو موضوعی بررسی عوامل موثر بر استقرار سیستم های کیفیت و رفتارهای سازمانی ومدیریت منابع

 

1-6-2. قلمرو مکانی تحقیق

 

– قلمرو مکانی تحقیق، شرکت سایوان در استان تهران.

 

1-6-3. قلمرو زمانی تحقیق

 

از اریبهشت 1393 الی بهمن 1393

 

1-7. جامعه آماری

 

جامعه آماری عبارتست از مجموعه­ای از افراد، اشیاء و … که حداقل در یک صفت مشترک باشند.

 

      جامعه آماری این پژوهش : کلیه پرسنل شرکت سایوان در استان تهران هستند.

شناسایی و اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی مهندسی

از « تولید ایده » توسط پژوهشگر یا افرادی که در مراکز تحقیق و توسعه فعالیت می کنند ضروری است که « ایده » ارائه شده از جنبه های مختلف مورد بررسی و ارزشیابی قرار گیرد، این مرحله که دومین مرحله تجاری شدن ایده است اصطلاحاً ارزشیابی ایده تولیدشده نامیده می شود.

 

مرحله بعد توسعه « ایده » و بررسی کاربردی کردن آن می باشد . که در این مرحله نکات مهم بازاریابی  مطرح می شود که لازم است برای روشن شدن آنها تحقیقات تکمیلی صورت گیرد.

 

سپس وارد مرحله تحلیل تجاری کالا می شویم. منظور از تحلیل تجاری آن است که بنگاه اقتصادی، قبل از تولید، از طریق بررسیهای آماری به این نکته پی ببرد که مناسب ترین میزان تولید کالا ، نقطه سربه سر تولید و سودآوری تقریبی آن در این نقطه چقدر است.

 

مرحله بعد بازار سنجی می باشد. در این مرحله یک مدل فیزیکی از کالا تهیه و نحوه استفاده از آن بررسی می شود. ممکن است نمونه نرم افزاری کالا نیز برای نظرخواهی از متخصصان تهیه و برای آنان ارسال شود تا نقاط ضعف احتمالی کالا قبل از مرحله تولید مشخص شود معمولاً نمونه اولیه کالا در نمایشگاه های تجاری کشورهایی که به مقررات کپی رایت متعهد هستند یا حقوق مالکیت معنوی را رعایت می کنند به معرض نمایش گذارده می شود تا مشتریان بالقوه در مورد آن اظهارنظر کنند و پس از گردآوری اظهار نظرها یا آگاهی از نقایص احتمالی کالا، اصلاحات و تعدیل های لازم در آن صورت می گیرد در این مرحله تعداد محدودی از کالا به صورت آزمایشی تولید و به یکی از بازارهای خوش آتیه ارسال می شود تا مشخص گردد مورد قبول مشتری واقع خواهد شد یا خیر؟

 

در مرحله جنبه های فنی و اجرایی به موارد زیر توجه می شود:

 

– برآورد اعتبار مورد نیاز برای تجاری سازی یافته تحقیق

 

– تهیه موارد تبلیغی (کاتالوگ، بروشور، پوستر ) مورد نیاز برای معرفی کالا و شناساندن آن

 

– تدوین برنامه ساخت کالا

 

– تشکیلاتی که برای تولید و عرضه کالا باید در بنگاه اقتصادی ذیربط ایجاد شود.

 

– امور لجستیکی مربوط به کالا

 

در مرحله تجاری سازی به موارد زیر توجه می شود:

 

– ایجاد شبکه های توزیع برای عرضه کالا (تماس باعمده فروش، خرده فروش، فروشگاههای زنجیره ای، ایجاد فروشگاههای اختصاصی، واگذاری نمایندگی فروش و …)

 

– اجرای یک برنامه تبلیغی کارآمد برای معرفی کالای جدید به خریداران بالقوه (علمی, 1388)

 

تردیدی نیست که برای تجاری سازی یافته های پژوهشی در همه موارد از روشهای یکسانی نمی توان پیروی کرد. برخی از یافته های پژوهشی به گونه ای هستند که تجاری کردن آنها به فرآیندهای پیچیده ای نیاز دارد. همچنین با استفاده از برخی روشهای ابتکاری می توان از تعدد مراحل یادشده کاست.

 

بسیاری از دانش های تولید شده در دانشگاه ها به شکل نتایج مکتوبی در نیامده است . از آنجایی که پرسنل مهارت دیده و فارغ التحصیلان شایسته با دانش های به روز از دانشگاه وارد صنعت می شوند ، بنابراین  مهمترین کانال منحصر به فرد تبادل موفقیت آمیز دانش از دانشگاه ها به بخش تجاری می باشند .مهارت تجاری به طور معمول در خارج از دانشگاه یافت می شود و بنابراین برای پژوهشگران برقراری ارتباط با صنعت ضروری خواهد بود.

 

به منظور دستیابی به مشارکت فعال پژوهشگران نیاز به انگیزه های تجاری و دانشگاهی وجود دارد. امروزه سدی برای افراد برای مشارکت فعال در تجاری سازی وجود دارد. بدون انگیزه این اطمینان وجود ندارد که دانشگاه ها حداکثر تلاش شان را برای بهره برداری تجاری از نتایج علمی بکنند. بدون انگیزه یک پژوهشگر به طور مشهود علاقه ای به تجاری سازی پژوهش هایش ندارد. هدف از انجام این پژوهش پیشنهاد کردن معیار هایی برای تسهیل تجاری سازی نتایج مربوط به دستاورد های پژوهشی می باشد.

 

بر اساس آنچه که گفته شد می­توان سوال های اصلی این تحقیق را اینگونه بیان کرد:

 

 

• • چه عوامل و فاکتورهایی بر تجاری سازی موفق یافته های پژوهشی دانشکده های فنی و مهندسی اثر دارند؟

 

• • اولویت هر یک از عوامل فوق به چه میزان می باشد؟

 

• • عمده ترین موانع موجود بر سر راه تجاری سازی دستاورد های پژوهشی در ایران کدام است ؟

 

• راهکارهای موثر در جهت بهبود وضعیت تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی و غلبه بر مشکلات و موانع موجود در این مقوله در کشور کدام است ؟

 

 1-3 فرضیات تحقیق

 

 

• • فرضیه اول: رفع نیاز مشتری از طریق تجاری سازی از جمله عوامل تاثیرگذار بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی و مهندسی است.

 

• فرضیه دوم: درآمد سازمان از تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی از جمله عوامل تاثیرگذار بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی و مهندسی است.

 

 1-4 ضرورت انجام تحقیق

 

افزایش حجم تجارت جهانی در دو دهه اخیر و رسیدن آن به مرز 31 تریلیون دلار عمدتاً ناشی از تجاری شدن دستاوردهای پژوهشی است. محققان به طور مستمر تلاش می کنند که کالاهای جدیدی ابداع و به بازار عرضه کنند که مشابه آنها قبلاً وجود نداشته باشد یا از ویژگیهای نوینی برخوردار باشند. از آنجا که در دنیای امروز چرخه حیات کالاها به سبب تحولات سریع تکنولوژیکی بسیار کوتاه است، پژوهشگران از طریق همگرایی تکنولوژیکی سعی می کنند کاربردهای متنوع و متعددی برای هر یک از کالاها ایجاد کنند و میزان تقاضا و دوره ماندگاری آن را در بازار  با استفاده از روش های تجاری سازی یافته های پژوهشی افزایش دهند.

 

یافته های پژوهشی در ارتقای کیفیت زندگی بشر و توسعه سطح رفاه جامعه و تحولات اقتصادی و اجتماعی بین المللی نقش به سزایی ایفا می کنند اما این یافته ها تا زمانی که جنبه کاربردی پیدا نکنند و به بازار عرضه نشوند و یا در دسترس متقاضیان قرار نگیرند از اهمیت لازم برخوردار نخواهند بود و هزینه های تحقیق را جبران نخواهند کرد. سهیم کردن پژوهشگران در دستاوردهای ناشی از تجاری شدن پژوهشهای آنان یکی از عوامل موثر در توسعه امر پژوهش در کشورهای توسعه یافته است (علمی, 1388). کشورهای در حال توسعه تا حدودی اهمیت نقش دانشگاه ها را به عنوان منبعی از دانش و نوآوری برای بنگاه ها دریافته اند. از اینرو شناخت عوامل تاثیر گذار و موانع و تنگناهایی که در این زمینه وجود دارند قدم اول در کمک به خواست ملی حرکت به سوی اقتصاد دانش بنیان است.

 

 

 

1-5 اهداف اصلی تحقیق

 

اهداف مهم این تحقیق عبارتند از :

 

 

• • شناسایی مفاهیم و ادبیات مربوط به تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی

 

• • شناسایی عوامل موثر در تجاری سازی دستاورد های پژوهشی

 

• • بررسی وضعیت تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی در دانشگاه ها

 

• ارائه راهکار و پیشنهادات لازم در جهت بهبود وضعیت تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی در کشور

 

 

 

1-6 جنبه نوآوری تحقیق

 

با بررسی عملکرد اقتصاد ایران در سی سال گذشته ، مشخص است که کشورمان فاقد یک استراتژی و برنامه مناسب برای مقابله با چالش ها و بهره برداری از فرصت های روند جهانی شدن می باشد که از این بابت نیز خسارت هنگفتی به کشور وارد آمده است.

 

طی چند سال اخیر جمهوری اسلامی ایران ، تلاش داشته با تدوین برنامه چهارم توسعه تغییر اقتصاد مبتنی بر فروش نفت را به سوی اقتصاد دانش بنیان رهنمود سازد، اما ساختار اقتصادی ایران و در راس آن ، وابستگی روز افزون کشور به درآمد های نفتی همچنان مانعی در برابر رفع اصولی این مشکل بوده است.در این راستا بی شک یکی از این حوزه هایی که می تواند جهت گیری کشور را به سوی اقتصاد دانش محور هدایت و تسهیل کند دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور علی الخصوص موسسات وابسته به دولت می باشند (علمی, 1388).

 

1-8 ساختار تحقیق

 

در این پژوهش روند انجام تحقیق و نتایج به‌دست آمده از تحقیق در فصل‌های اول تا پنجم ارائه  می گردد. سعی شده است روند ارائه‌ی گزارش به نوعی مراحل تحقیق را دنبال کند و نشان دهد، به همین منظور:

 

در فصل اول کلیات تحقیق ارائه شده است.

 

در فصل دوم ادبیات مربوط به تجاری سازی یافته های پژوهشی دانشگاهها که شامل : تعاریف ، روش ها ، فرآیند ها و مدل های تجاری سازی می باشد به تفصیل بیان شده است.سپس به شناسایی عوامل تاثیر گذار بر تجاری سازی یافته های پژوهشی پرداخته شده است.

 

فصل سوم که متدولوژی تحقیق در آن بیان می شود،  در آن روش انجام تحقیق ، جامعه آماری، روش­های گردآوری اطلاعات وشیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات بیان می شود.

 

در فصل چهارم گزارش به تجزیه و تحلیل عوامل تاثیر گذار بر تجاری سازی یافته های پژوهشی و اولویت بندی  آنها پرداخته شده است.

 

در فصل پنجم نتایج تحقیق و پیشنهادات ارائه شده است.

 

 

 

1-9 تعریف مفهومی واژگان

 

تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی: عبارت است از انتقال دانش و دستاوردهای تحقیقاتی به مراکز صنعتی و تبدیل این دستاورد به محصول و ارائه به بازار با هدف کسب درآمد اقتصادی (kumar & jain, 2003).

 

انتقال تکنولوژی: به بیان ساده انتقال تکنولوژی را می توان به عنوان فرایندی فعال تلقی کرد که در طی آن، تکنولوژی از یک واحد به واحد دیگر انتقال می یابد.این دو واحد می توانند دو کشور، دو شرکت یا حتی دو فرد باشند(فکور،1385)

 

فرآیند انتقال تکنولوژی نوعا شامل اجزایی است که با سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه اجرای علمی تحقیق و توسعه ، تصمیم گیری درباره چگونگی مدیریت دارایی فکری ، ساخت یک نمونه اولیه برای اثبات تکنولوژی و توسعه بیشتر مورد نیاز برای تجاری سازی آغاز می شود و سرانجام به معرفی موفقیت آمیز یک محصول یا خدمت به بازار منجر می گردد (فکور،1383).

شناسایی و رتبه بندی عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی با استفاده از تکنیک تاپسیس در شرکت تولیدی لوازم خانگی آنتیک

جا که اقدام به تولید تمامی کالاها و نیازمندی های جامعه با هیچ منطق اقتصادی صحیح نیست و موجب اتلاف منابع ملی می شود، نظام تعرفه ای و دیگر مکانیزم های حمایتی نیز باید متمرکز به تعداد محدودی از فعالیت های تولیدی باشد که در آنها دارای ارزش افزوده مطلق یا بالاترین سطح ارزش افزوده نسبی هستیم.

 

در ضمن برای توسعه صادرات غیرنفتی واردات هم باید در جهت صادرات شکل گیرد و نظام واردات در این مسیر مدیریت شود. از طرف دیگر هیچ کشوری نمی تواند با افزایش مداوم تعرفه ها، کالای رقابتی تولید کند چر اکه دشوارسازی مسیر واردات به معنای بهبود کیفیت تولید داخلی نیست. ضمن اینکه کارایی جلوگیری از واردات با مکانیزم تعرفه محدود و مقطعی است و نیا زهای وارداتی از طرق مختلف و مبادی غیررسمی قابل تامین هستند. لذا در شرایط کنونی اقتصاد کشور، تولید صادرات محور باید به عنوان یک اصل و قاعده مورد توجه همه بخش های اقتصادی کشور اعم از خصوصی و دولتی قرار گیرد. (آل اسحاق،1390).

 

بنابراین با توجه به اینکه توسعه صادرات غیرنفتی از جمله (لوازم خانگی ….) به عنوان یکی از کلیدی ترین مباحث در رشد و شکوفایی اقتصاد کشور و حضور موفق تر در بازارهای جهانی  محسوب می شود

 

لذا شناسایی عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات غیر نفتی از جمله (لوازم خانگی و….) از اهمیت ویژه ای برای  رشد و شکوفایی اقتصاد کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. توسعه، تنوع بخشی و کاهش ریسک صادرات لوازم خانگی می تواند باعث افزایش صادرات این محصولات گردد.

 

 پژوهش مذکور با توجه به نگرش استراتژیک در تمامی جوانب و همچنین با توجه به نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدها مطالعه و بررسی می شود و با توجه به اهداف و ماموریت های سازمان، جهت نیل به اهداف، مسیر حرکت اتخاذ می شود و در نهایت این سؤالات مطرح است که:

 

عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی در شرکت تولیدی لوازم خانگی آنتیک  کدامند؟ و رتبه بندی عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی با استفاده از تکنیک رتبه بندی ترجیحات از طریق مشابهت راه حل های ایده آل (TOPSIS ) چگونه است؟

 

  1-3. اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن

 

 در دنیایی رقابتی امروز ، خلق و پیاده سازی جدید و مبتکرانه ، برای بهره گیری از فرصت ها، سخت و دشوار به نظر می رسد. به طور قطع ، می توان گفت که هر استراتژی ای برای تمام سازمان ها مناسب نیست . اگر عوامل استراتژیک برای یک سازمان موثر باشد، لزوماً در دیگر سازمان ها مفید نخواهد بود (مهر منش و همکاران،1391).

 

 گمرک جمهوری اسلامی ایران در گزارش اخیر خود میزان صادرات غیرنفتی طی ماه فروردین را 4/2 میلیارد اعلام کرد. این نهاد در گزارش قبلی خود که مربوط به عملکرد سال گذشته بوده است میزان صادرات غیرنفتی کشور را در سال گذشته بیش از 40 میلیارد دلار اعلام کرد. رقمی بزرگ برای اقتصاد کشورمان چرا که طبق جداول برنامه چهارم توسعه مقرر بود صادرات کالاهای غیرنفتی کشور در سال 1394 به حدود 32 میلیون دلار برسد که براساس آمار گمرک در سال گذشته بیش از این رقم محقق شده است. رقم 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی از این منظر نیز جالب است که بدانیم میزان واردات کشور در سال گذشته 48 میلیارد دلار بوده که تنها هشت میلیارد دلار نسبت به رقم صادرات غیرنفتی بیشتر است. براساس این دو گزارش آماری ارائه شده شاید در یک نگاه اجمالی بتوان چنین تصور کرد که اگر تلاش بیشتری شود می توان به تراز مثبت بازرگانی از طر یق صادرات غیرنفتی دست یافت وکشور را از درآمدهای نفتی برای واردات بی نیاز کرد. اما متاسفانه دو مشکل تقریبا تاریخی در این میان وجود دارد: اول با وجود آنکه حدود 70 درصد صادرات غیرنفتی کشور را طی سال های 84 تا 91 صادرات صنعتی تشکیل می داده اما بیش از 50 درصد این صادرات صنعتی، صادرات محصولات پتروشیمی بوده است. سهم کالاهای صنعتی و کشاورزی و مواد معدنی نیز از صادرات غیرنفتی کشور طی دوره زمانی 84 تا 91 حدود 30 درصد بوده است. براین اساس سهم صادرات کالاهای صنعتی اعم از آهن، فولاد، سیمان، مس تا پوشاک و لوازم خانگی و… حداکثر حدود 20 درصد صادرات صنعتی و 15 درصد صادرات غیرنفتی کشور است. مشکل دیگر آن است که درآمدهای نفتی محرک و عامل تاثیرگذار در تامین نهاده های تولید برای محصولات صادراتی است و درآمدهای صادراتی کمتر در چرخه ای به سمت تامین منابع برای تولید محصولات صادراتی صرف می شود. این هر دو مشکل ساختاری، موضوعات مهمی است که باید سعی در اصلاح آنها و حرکت به سمت صادرات غیرنفتی براساس کالاهای ساخته شده با ارزش افزوده بالا کرد چنان که هدف برنامه پنجم و سند چشم انداز مبتنی است بر متنوع سازی پایه های صادرات صنعتی و افزایش سهم محصولات با فناوری برتر یا دارای ارزش افزوده بیشتر. این امر از آن رو اهمیت دو چندان دارد که نه فقط حل چالش تبدیل اقتصاد نیمه سنتی- صنعتی متکی به درآمدهای نفتی به اقتصادی پویا و مولد و درآمدزا را امکان پذیر می سازد همچنین می تواند سبب بهبود تراز ارزی و صرفه جویی ارزی به عنوان ضرورت حال حاضر کشورمان شود.

 

 1- 4. اهداف تحقیق

 

 شناسایی دقیق نقاط ضعف و قوت وفرصت ها و تهدیدها درشرکت آنتیک

 

 

1. 1. شناسایی عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی درشرکت آنتیک

 

1. رتبه بندی عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی در شرکت آنتیک

 

1-5. سوالات تحقیق

 

 

1. 1. نقاط ضعف و قوت وفرصت ها و تهدیدها درشرکت تولیدی لوازم خانگی آنتیک کدامند؟

 

1. 1. عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی درشرکت آنتیک کدامند؟

 

1. رتبه بندی عوامل استراتژیک رفع مشکلات صادرات لوازم خانگی در شرکت آنتیک چگونه است؟

 

1-6. روش تحقیق

 

 به طور کلی روشهای تحقیق در علوم رفتاری را می‌توان با توجه به دو ملاک زیر تقسیم بندی نمود :

 

الف: هدف تحقیق                        ب: نحوه گردآوری داده‌ها

 

الف: تحقیقات علمی  بر حسب هدف تحقیق به سه دسته تقسیم می‌شود:

 

 

• • تحقیق بنیادی: هدف اساسی این نوع تحقیقات آزمون نظریه‌ها، تبیین روابط بین پدیده‌ها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است.

 

• • تحقیق کاربردی: هدف تحقیقات کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می‌شوند.

 

• تحقیق توسعه‌ای: فرآیندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فرآورده انجام می‌شود.

 

ب)دسته بندی تحقیقات بر حسب روش گردآوری داده­ها:

 

1-  تحقیق توصیفی: شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است.

 

2-  تحقیق آزمایشی: به منظور برقراری رابطه علت – معلولی میان دو یا چند متغیر که از طرح‌های آزمایشی استفاده می‌شود.

 

 با توجه به مطالب گفته شده، تحقیق حاضر از نظرهدف کاربردی، از نظر روش گردآوری داده‌ها، توصیفی می‌باشد. تحقیق کاربردی است زیرا نتایج آن برای گروههای مختلف برنامه‌ریزان و مدیران قابل استفاده است و توصیفی است چون امکان دستکاری متغیرها و مؤلفه‌های آنها وجود ندارد.

 

                   

 

1-7. جامعه آماری

 

جامعه آماری عبارتست از مجموعه­ای از افراد، اشیاء و … که حداقل در یک صفت مشترک باشند (کیاکجوری، 1389).

 

جامعه آماری این پژوهش 200 نفر شامل،  کلیه کارکنان و مدیران (سطوح عالی، میانی و عملیاتی) آشنا به حوزه استراتژی و برنامه ریزی  استراتژیک در شرکت تولیدی لوازم خانگی آنتیک می باشند.

 

1-8. نمونه آماری

 

نمونه عبارتست از مجموعه­ای از نشانه­ها که از یک قسمت، یک گروه یا جامعه­ای بزرگتر انتخاب می­شود، به طوری که این مجموعه معرف کیفیات و ویژگی­های آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر باشد(همان منبع)

 

حجم نمونه قید شده با استفاده از جدول مورگان 132می باشد که به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند.

 

 

 

1-9 . ابزار جمع‌آوری داده‌ها واطلاعات

 

رایج ترین ابزارگردآوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی پرسشنامه است. داده های مورد نیاز در این پژوهش به وسیله ابزار زیر گردآوری می شود:

 

 

1. 1. جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای: کتب،مقالات،نشریات،رساله های دانشگاهی و نسخه های الکترونیکی و اینترنتی می باشد.

 

1. 1. پرسشنامه محقق ساخته swot

 

1. مصاحبه

 

1-10. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات

 

 

 

در این پایان ­نامه فرضیه‌های تحقیق از طریق آزمون آماری متناسب با سؤال‌های پرسشنامه‌­ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.

 

تاپسیس: تکنیکی برای رتبه بندی ترجیحات با استفاده از مشابهت راه حل های ایده آل است.

 

تحلیل سلسله مراتبی داده ها:تکنیکی برای وزن دهی معیارها(شاخص ها) با استفاده از مقاسیات زوجی است.

 

 

 

1-11. تعاریف متغیرها و واژه­های کلیدی

 

1-11-1.تعاریف نظری

 

1-11-1-1. استراتژی

 

استراتژی یا راهبرد از آرمان و چشم انداز شرکت مشتق می شود و استراتژی در قلب فرآیند جای دارد. استراتژی چیزی که با عوامل بحرانی موفقیت بستگی داردرا تعیین می کند. یک فاکتور اصلی موفقیت عبارت است از ” تعداد محدود از عواملی که عمیقاً بر روی توانایی موفقیت یک سازمان تاثیر می گذارند.” فاکتور های اصلی موفقیت در حقیقت ، جواب این سوال ساده هستند:( چه چیزی باعث رضایت مشتریان از سازمان می شود؟)؛ ( چه عواملی باعث موفقیت صادرات شرکت در سطح بین الملی می شود). اساساً این چیزی است که فاکتور اصلی موفقیت سازمان را تشکیل می دهد.(ایسلز و پایبورن،1992).

 

1-11-1-2.تحلیل SWOT

 

Swot در لغت به معنی قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات است و در اصطلاح فرایند شناسایی بررسی و ارزیابی متغیر‌های موثر و بالقوه داخلی و محیطی را تجزیه و تحلیل swot گویند. واژه swot برگرفته از این لغات می‌باشد:

 

 :Sبه معنی قوت

 

 :w به معنی ضعف

 

 😮 به معنی فرصت

 

:T  به معنی تهدید

 

 راهبرد هر سازمان متاثر از فرایند تعامل آن با محیط بیرونی است و بنابراین پیش‌بینی وضعیت آینده نقشی اساسی در فرایند موفقیت سازمان و کشور دارد. در این میان شناخت عوامل محیطی و همچنین شناسایی عوامل درونی بسیار مهم می‌باشد.

 

روش SWOT به عنوان رایج ترین تکنیک، فاکتور های موثررا شناسایی می نماید و به تحلیل نقاط قوت، ضعف ،فرصت و تهدید می پردازد.(نوربخش وهمکاران،1390).

 

در واقع تحلیل SWOT به دنبال حداکثر ساختن نقاط قوت و فرصتها در مقابل حداقل ساختن تهدیدات و تبدیل نقاط ضعف به قوت و استفاده از امتیازات مرتبط با فرصت ها در راستای کاهش نقاط ضعف داخلی و تهدید های خارجی( ارسلان ،2008).

 

1-11-1-3.فرصت ها و تهدید ها

 

1-11-1-3-1.فرصت ها

 

فرصت یک موقعیت عمده در محیط موسسه می‌باشد. یعنی آن چه که موسسه را در رسیدن به اهدافش یاری نماید و به عنوان موتور محرکه‌ای است که شتاب حرکت موسسه را جندین برابر می‌کند. «سه منبع اصلی فرصت‌ها و تهدید‌ها عبارتند از 1- فشار‌ها و روند‌ها (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری) 2- مراجعان، مشتریان و پرداخت‌کنندگان مالیات 3- رقبا و همکاران. پس فرصت‌ها مطلوب موسسه بوده و باید کوشش نمایند تا آنها را به حداکثر رسانده و از آنها استفاده بهینه کنند.

شناسایی و رتبه بندی پیش آیندهای مؤثر بر ساخت و سازهای غیر مجاز یزد

زه شهرنشینی به عنوان یکی از نقاط عطف تکامل جوامع بشری متأسفانه مشکلات گوناگون زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی را به ارمغان آورده که بارزترین آن توزیع نامناسب نظام سکونتگاهی است که در اکثر مناطق منجر به شکل­گیری مجموعه­های نامتعادل در فضای جغرافیایی واحد شده است (پارسی پور و همکار، 1391).

 

مقوله­های شهرسازی، ساختمان­سازی و… به دفعات توسط تحقیقگران مختلف مورد بررسی قرار گرفته، ولی کمتر دارای نتایج علمی و تأثیرگذار در امر توسعه به مفهوم واقعی بوده است. به عنوان نمونه، تحقیق‌هایی در زمینه شناخت و مقایسه نظام­ها و مقررات شهرسازی در سایر کشورها و به ویژه در سال­های پیش از انقلاب انجام گرفته لکن در اجرا عدم کارایی آنها به اثبات رسیده است (طهماسبی، 1388). امروزه تبدیل این مطالعات به آئین­نامه­های اجرایی شهرسازی، معماری و ساختمانی از اهمیت فراوان برخوردار است تا به عنوان دستورالعمل در دستگاه­های اجرایی مختلف مورد استفاده قرار گیرند، همچنین در طول زمان به­طور مرتب مورد تجزیه و تحلیل و بروز رسانی قرار گرفته و نقش خود را به عنوان بازوان توانمند دستگاه­های اجرایی کشور ایفا نمایند.

 

چرا که فرآیند شهرسازی در مقوله ساختار شهری چه از طریق مراجعه شهروندان به شهرداری ها و اعلام نیاز توسط آن­ها جهت ساخت و ساز شهری در نهایت باعث به وجود آمدن تغییراتی در سیما و کالبد شهری می­شود. لذا نیاز به یکسری ابزارهای هدایت­گر و کنترل کننده جهت هماهنگ سازی پدیده ساخت و ساز در مجموعه ساختمان­سازی در یک شهر احساس می­شود. قصه ساخت و ساز غیرمجاز علاوه بر مشکلات و آسیب های اجتماعی که به دنبال دارد موجب شده تا ساختمان‌هایی غیر استاندارد که تنها نام چهاردیواری را یدک می‌کشد و هیچ پناهگاه امنی در مقابل زلزله و سایر اتفاقات ناگوار نیست روز به روز افزایش یابد.

 

در این بین اگر سرپیچی از ضوابط و مقررات در امر ساخت و ساز ها صورت بگیرد با پدیده­ای به نام تخلفات سازمانی روبرو خواهیم شد. یکی از ابزارهای مهم کنترل، اعمال ضوابط و مقررات ساختمانی است، چرا که در غیاب سیستم مؤثر کنترل، تخلفات ساختمانی گسترش می­یابد، در حالی­که نظارت بر ساخت و سازهای شهری و هدایت آن از طریق مجاری صدور پروانه، اگر درست و به صورت منطقی صورت پذیرد، می­تواند به عنوان یک ساز و کار مؤثر در جلوگیری از ساخت و سازهای غیرقانونی مؤثر افتد (پور محمدی و همکاران، 1381). این در حالی است که تاکنون “فرآیند بررسی تخلفات ساختمانی از ابتدای بررسی پرونده تا مرحله صدور رأی هزینه­های هنگفتی را بر دوش مدیریت­های شهری قرار داده است” (زمانی، 1390).

 

در قسمت­هایی از شهر یزد، که رشد و توسعه آن بدون برنامه و با ساخت و سازهای بی رویه همراه بوده است، بافت شهر را از دارا بودن استخوان بندی درست و کارآمد مانند آنچه در گذشته بوده محروم ساخته است. آمار و ارقام حاکی از آن است که تنها در سال 1392 تعداد 998 فقره پروانه ساختمانی صادر شده این در حالیست که تعداد 1791 فقره پرونده ساخت و سازهای بدون پروانه به کمیسیون ماده 100 شهرداری ارسال و منتج به صدور رأی گردیده است. رقم بالای میزان تخلفات در قیاس با میزان پروانه­های ساختمانی صادرشده (ساخت و ساز قانونی) عمق و وسعت پدیده تخلف ساختمانی در شهر یزد را بیشتر نمایان می­کند. البته این آمار مربوط به پرونده­هایی است که تخلف آن­ها گزارش شده وگرنه آمار کلی بیش از این خواهد بود.

 

تخلف ساختمانی به معنی نقض قوانین و ضوابط شهرسازی، فنی، ایمنی و بهداشتی در احداث ساختمان است و ابهام در قوانین و مقررات ناظر بر ساخت و ساز از جمله علل تخلف ساختمانی و ساخت و سازهای غیرمجاز است. چند نمونه از تخلفاتی که به عنوان ساخت و سازهای غیرمجاز تلقی می­شود به شرح زیر است:                                           

 

بنای فاقد پروانه، عدم رعایت پارکینگ، تجاوز به معابر شهری (رعایت ننمودن گذربندی و پخی)، عدم رعایت اصول فنی از جمله آئین نامه 2800 و مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، تغییر کاربری های غیر مجاز، تخلفدر تراکم ساختمانی، سطح اشغال مجاز، عدم رعایت ضوابط اشرافیت، کرسی، حد نصاب تفکیکی، پیشروی غیر مجاز و…                                    

 

در این تحقیق قصد داریم عوامل مؤثر بر ساخت و سازهای غیرمجاز شهر یزد را شناسایی و سپس رتبه بندی کنیم. به همین منظور، این عوامل را در چهار دسته عوامل فرهنگی، فنی و زیربنایی، اقتصادی و انسانی قرار داده­ایم که در واقع این عوامل به عنوان متغیرهای مستقل تحقیق به شمار می­آیند. برای شناسایی عوامل مؤثر بر ساخت و سازهای بدون پروانه از نظر خبرگان و متخصصان در این زمینه استفاده شده است.

 

1-3- ضرورت و اهمیت

 

شهرسازی با همه لوازم و امکاناتش در پی استحصال بیشترین منافع جمعی بوده و تک تک افراد جامعه در صدد تأمین نیازها و منافع خویشند. از سویی “بین سطح توسعه یافتگی شهرها با نرخ شهرنشینی آن­ها ارتباط کاملاً معناداری وجود دارد” (زیاری و همکاران، 1390) و از آنجا که تاکنون با افزایش جمعیت شهر نشینی تخلفات ساختمانی نیز روند رو به افزایش داشته، علت یابی تخلفاتی که در زمینه ساخت و سازهای شهری چه توسط سازمان­ها و مؤسسات و چه توسط بخش خصوصی و مردم انجام می­پذیرد، کمک مؤثری در اجرای ضوابط مربوط به شهر خواهد نمود و هرچه در این زمینه مساعدت و توجه بیشتری مبذول شود مانند این است که یک قدم در اجرای این ضوابط به جلو برداشته شده، لذا ریشه­یابی در این زمینه می­تواند به شناسایی نیازهای منطقی و اصولی کمک کند. از سویی شناسایی عوامل مؤثر بر این تخلفات می­تواند از صرف هزینه­های اضافی تحمیلی به شهرداری­ها و مردم جهت تنظیم پرونده تخلفات و بررسی­های گاه مکرر و وقت گیر آن­ها جلوگیری کند.

 

ساخت و ساز غیر مجاز در شهر یزد روز به روز رو به افزایش است، به همین منظور اطلاع از عواملی که منجر به افزایش این معضل می­باشد می­تواند در برنامه­ریزی مدیران شهری جهت کاهش این­گونه ساخت و سازها تأثیر بسزایی داشته باشد. این مسئله در برخی از مناطق شهر یزد، به علل متعددی مانند بالا بودن هزینه اخذ پروانه، نوع مالکیت زمین های شهری، عدم آموزش و آگاهی دادن و اطلاع رسانی صحیح به مردم در خصوص قوانین و مقررات و ضوابط مربوط به احداث و مجوزهای ساختمانی، وجود افراد سودجو و… نمود بیشتری دارد. لذا شناسایی و رتبه بندی این عوامل جهت تصمیم­گیری و برنامه ریزی مسئولین از اهمیت بالایی یرخوردار است. پس از اجرای این تحقیق، عوامل مؤثر بر ساخت و سازهای غیرمجاز شهر یزد شناسایی شده و نتایج این تحقیق می­تواند در برنامه ریزی های سازمان­های مربوطه، از جمله استانداری، فرمانداری، شهرداری، شورای اسلامی شهر و اداره کل راه و شهرسازی مورد استفاده قرار گیرد.

 

1-4- مدل مفهومی تحقیق

 

مدل استفاده شده در این تحقیق به صورت زیر است، در این مدل، هر کدام از مسیرها، فرضیات تحقیق را بیان می­کند. انجام مصاحبه یکی از روش­های مهم و مفید در تحقیق­های کیفی است. اساسی ترین نکته در مصاحبه، هدفمند بودن گفتگوهاست. متغیرهای مطرح شده در این مدل نیز بر اساس مصاحبات انجام شده با متخصصان و خبرگان در این زمینه شناسایی شده­اند. هر یک از متغیر های تحقیق حاضر از طریق ابزار پرسشنامه مورد اندازه­گیری قرار خواهند گرفت که شرح تفصیلی این پرسشنامه­ها در بخش ابزار گردآوری اطلاعات آمده است.

 

1-5- اهداف تحقیق

 

 

• • تبیین تأثیر عوامل فرهنگی بر ساخت و سازهای غیرمجاز شهر یزد.

 

• • تبیین تأثیر عوامل فنی و زیربنایی بر ساخت وسازهای غیرمجاز شهر یزد.

 

• • تبیین تأثیر عوامل اقتصادی بر ساخت و سازهای غیرمجاز شهر یزد.

 

• • تبیین تأثیر عوامل انسانی بر ساخت و سازهای غیرمجاز شهر یزد.

 

• رتبه بندی عوامل مؤثر بر ساخت و سازهای غیرمجاز در شهر یزد.

 

 1-6- فرضیه‏ های تحقیق

 

 

• • عوامل فرهنگی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.

 

• • عوامل فنی و زیربنایی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.

 

• • عوامل اقتصادی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.

 

• عوامل انسانی بر ساخت و ساز غیرمجاز شهر یزد مؤثر است.

 

 1-7- محدودیت­های تحقیق

 

 از آنجا که جامعه آماری را افرادی که اخیراً درگیر ساخت و ساز بوده اند شامل می­شد، به دلیل تخلفی که مرتکب شده بودند تا اندازه­ای دسترسی به افراد نمونه سخت بوده است، ولی خوشبختانه با توجیه صحیح مردم، افراد نمونه سعی در پاسخ صحیح به سؤالات داشته­اند.

 

1-8- قلمرو انجام تحقیق

 

1-8-1- قلمرو موضوعی

 

در حوزه ساخت و ساز غیر مجاز شهری می باشد.

 

1-8-2-  قلمرو زمانی

 

زمستان سال 1393.

 

1-8-3- قلمرو مکانی

 

شهر یزد.

 

1-9- تعاریف فنی و تخصصی

 

 قبل از ورود به بحث اصلی، برخی از اصطلاحات و تعابیر فنی که به عنوان واژگان کلیدی در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفته­اند، تبیین می­گردد.

 

1- ساختمان

 

هر نوع اسکلتی که مسقف باشد و مورد استفاده اقامتی و حفاظتی خانوار قرار گیرد بنا یا ساختمان نام دارد (والائی، 1387) که شامل ساختمان مسکونی، اداری، بهداشتی، درمانی، آموزش، صنعتی، نظامی، تجاری، تأسیسات، فرهنگی، مذهبی و تفریحی می­باشد.

 

2- تخلفات ساختمانی

 

بی اعتنایی به قانونمندی­های موجود در عرصه ساخت و سازهای شهری، قانون شکنی در ساختمان سازی و عدول از مقررات ساختمان­سازی (سعیدنیا، 1383).

 

3- ساخت و ساز غیرمجاز

 

نوعی تخلف ساختمانی است که به دلیل نقض قوانین و ضوابط شهرسازی، فنی، ایمنی و بهداشتی در احداث ساختمان حادث می گردد.

 

4- بنای فاقد پروانه

 

 به هرگونه ساخت و سازی که فاقد مجوز از شهرداری باشد بنای فاقد پروانه گفته می شود.

 

5- عامل فرهنگی

 

کلیه عوامل فرهنگی شامل آموزش­ و اطلاع رسانی و آگاهی دادن به مردم که می­تواند بر ساخت و سازهای غیرمجاز مؤثر باشد.

 

6- عامل اقتصادی

 

کلیه عوامل مالی و اقتصادی شامل هزینه­های متفاوت ساخت و ساز و درآمد مردم که می­تواند بر ساخت و سازهای غیرمجاز مؤثر باشد.

 

7- عامل فنی- زیربنایی

 

کلیه عوامل فنی شامل کاربری زمین­ها و قوانین و مقررات موجود که می­تواند بر ساخت و سازهای غیرمجاز مؤثر باشد.

 

8- عامل انسانی