پایان نامه رابطۀ مدیریت دانش و نوآوری
عوامل تسهیل کننده فرآیند تغییر و نوآوری
-یکی از مهمترین عوامل تسهیل کننده و تقویت توان نوآوری و خلاقیت در سازمانها، ساختار مناسب و تشکیلات متناسب با اهداف مورد نظر است، به طوری که از دیدگاه صاحبنظران مختلف، ساختار سازمانی مناسب پیش فرضی برای مؤفقیت و نوآوری و تغییر در سازمان است.(نژادایرانی، 1381، ص7) در همین راستا «تامپسون» معتقد است سازمان سلسله مراتبیِ بوروکراسی در مدل وِبر، نوآوری یا تغییر را کُند میکند. فرضیه او به این گونه بیان میشود که هر چه سازمان کمتر بوروکراتیزه باشد و بیشتر با درگیری مواجه باشد نوآوری (تغییر) در آن بیشتر است. بر اساس این فرضیه وی پیشنهاد میکند که اگر سازمانهای سلسله مراتبی تمایل به تغییر و نوآوری داشته باشند بایستی از انعطاف ناپذیری خود بکاهند.(شیرازی، 1373، ص297)
تافلر نیز درباره بوروکراسیهای اداری می نویسد «امروزه تغییرات بسیارسریع به تصمیمهایی همان قدرسریع نیاز دارد اما منازعات قدرت، نظامهای اداری را به طریق رسوا کنندهای کند میسازد. رقابت به نوآوری مداوم نیاز دارد در حالی که قدرت اداری خلاقیت را نابود میسازد».(تافلر، 1370، ص306) در همین راستا «دفت» نیز یکی از سه ویژگی مهم ساختار سازمانهای مؤفق را عدم تمرکز ساختاری به منظور تشویق افراد به خلاقیت می داند.(دفت، 1386، ص961) همچنین، معتقد است کارکنانی که از تخصصهای ویژه برخوردارند و حرفهای هستند، نباید در گیرودار دیوانسالاری گرفتار و محدود گردند. (دفت، 1386، ص194)
اهمیت عامل ساختار سازمانی تا به آن اندازه است که گفته شده در رشته بهبود سازمانی نیز، بیشتر سازمانهایی مورد توجه قرار میگیرند که ساختار آنها ارگانیک (پویا و انسانی) است و به اعضای سازمان اجازه مشارکت در فرآیندهای تصمیم گیری و نیز استقلال عمل داده میشود، به طوری که آنها میتوانند ابتکار عمل به خرج داده و نظرها و عقاید و راهحلهای جدیدی را ارائه کنند.(دفت، 1386، ص 532) در مقابل ساختارهای مکانیکی نمیتوانند در برابر تغییرات و تحولات، سلیقهها و نیازهای مختلف محیطی از خود انعطاف نشان دهند و خلاقیت و نوآوری در این نوع ساختارها ازجایگاه مناسبی برخوردار نیست و این نوع ساختارها در بلندمدت کارایی و اثربخشی خود را از دست میدهند.(محمدزاده، 1374، ص74)
سی کی بارت نیز برقراری مقررات رسمی برای پاداشها به گونهای که روند نوآوریها را تقویت کند، برگزاری دورههای آموزش رسمی به منظور تسهیل و اشاعه نوآوریها، استفاده مؤثر از سیستمهای اطلاعاتی مدیریت و به کارگیری و تقویت اهرمهای مدیریت را در ارتقای تغییرات و نوآوریهای سازمانی مؤثر میداند.(آقایی فیشانی، 1377، ص290) اما بطور کلی، با توجه به آنچه درباره موانع نوآوری و تغییر در سازمانها گفته شده است، به نظر میرسد برای اینکه نوآوری و تغییر را تشویق، موانع آن را کاهش و فرآیند تغییر را سهولت بخشیم، بایستی ساختار سازمانی را انعطاف پذیر، جو سازمانی را آزاد، نیاز اعضاء را ارضاء و رهبری را دموکراتیک کنیم. همچنین، بایستی مشوقهای مادی و معنوی، جلب مشارکت و همکاری اعضاء در تصمیم گیریها، انسجام گروهی و آزادی بیان را مورد توجه قرار دهیم.(شیرازی، 1373، ص305)
- ۲۳ شهریور ۹۷ ، ۱۹:۲۰